Το γνήσιον Μεταξά

Ο παρών τόμος δεν στοχεύει στην προβολή ενός επώνυμου ελληνικού προϊόντος -του Γνήσιου Μεταξά-, που έγραψε τη δική του ιστορία στη διεθνή αγορά των αλκοολούχων ποτών. Ούτε υπαγορεύτηκε από την ανάγκη διαιώνισης της ιστορίας μιας νεοελληνικής επιχείρησης που, χάρη στην αρραγή ένωση των μελών της οικογένειας, την εργατικότητα τους και την ικανότητα τους να “πιάνουν” τον κατά καιρούς σφυγμό των αγορών, εξελίχθηκε από μία επαρχιακή οικογενειακή επιχείρηση της μικρής Ελλάδας των συνόρων της Λαμίας, σε ένα σημαντικό οικονομικό και βιομηχανικό παράγοντα τα χρόνια που η χώρα μας βρισκόταν προ των πυλών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλησα, απλώς, να θέσω στη διάθεση των μελετητών της ιστορίας της ελληνικής βιομηχανίας -της τόσο φτωχής σε δημοσιευμένες μελέτες- το τεράστιο αρχειακό υλικό της οικογένειας Μεταξά, που οι προγονοί μου της δεύτερης γενιάς, Σπύρος, Αλέξανδρος και Ηλίας, καθώς και η γενιά που τους διαδέχτηκε -ο πατέρας μου και τα αδέλφια του Άγγελος και Γιώργος- διαφύλαξαν στα παλιά κτήρια του Πειραιά, στην “ναυαρχίδα” των επιχειρήσεων τους, με αξιοθαύμαστη φροντίδα, λες και είχαν συναίσθηση ότι κάποτε θα αποτελούσαν έναν ανεκτίμητο θησαυρό πολύτιμων πληροφοριών για τους μελετητές των εμπορικών, βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων του πρώτου αιώνα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Από την αρχή της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας, το 1955, τα αρχεία αυτά ασκούσαν επάνω μου μια ιδιαίτερη γοητεία. Η μελέτη τους μου γνώρισε έναν κόσμο άγνωστο για μένα, νέο επιστήμονα τεχνικής ειδικότητας, τον κόσμο της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Τα αρχεία, γεμάτα με τίτλους ιδιοκτησίας, επίσημα έγγραφα σχετικά με τις επιμέρους δραστηριότητες των μελών της οικογένειας, οικονομική αλληλογραφία με τους αντιπροσώπους στα μεγάλα εμπορικά κέντρα της αλλοδαπής, ιδιωτικής φύσεως επιστολές που καταγράφουν καλές και δύσκολες στιγμές, προικοσύμφωνα, έγγραφα σχετικά με εμπορικούς ανταγωνισμούς και τόσα άλλα κιτρινισμένα ντοκουμέντα, ζωντάνευαν ανθρώπους και καταστάσεις που αχνοφέγγουν καθώς με κοίταζαν μέσα από τα φωτογραφικά άλμπουμ. Έτσι τάχθηκα να γίνω θεματοφύλακας αυτών των ιστορικών αρχείων. Και καθώς τα χρόνια περνούν, έκρινα πως ήρθε η ώρα να γίνουν κτήμα των μελετητών της ελληνικής βιομηχανίας και όσων αναγνωστών ενδιαφέρονται για τη σωρεία των πληροφοριών που παρέχουν σχετικά με την επαγγελματική και κοινωνική ζωή στη νεότερη Ελλάδα και ειδικότερα στον Πειραιά. (από τον πρόλογο του Ηλία Α. Μεταξά)