Το δίχτυ της σκέψης

Στις ομιλίες αυτές, που δόθηκαν στο Saanen της Ελβετίας και στο Amsterdam της Ολλανδίας, στα 1981, ο Κρισναμούρτι παρομοιάζει τη διαμόρφωση του ανθρώπινου νου με τον προγραμματισμό του κομπιούτερ – “ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος”. Αυτός ο προγραμματισμός του εγκεφάλου, αποτέλεσμα της οικογένειας, του κοινωνικού περιβάλλοντος και της εκπαίδευσης, κάνει το άτομο να ταυτίζεται με κάποια θρησκεία, ή να γίνεται αθεϊστής, ή να γίνεται οπαδός ενός πολιτικού κόμματος. Ο καθένας σκέφτεται σύμφωνα με το ιδιαίτερο πρόγραμμα που κυριαρχεί στο νου του· ο καθένας είναι πιασμένος στο δικό του ιδιαίτερο “δίχτυ της σκέψης”. Ο Κρισναμούρτι υποδείχνει ότι ελευθερία είναι να είσαι ελεύθερος από το “πρόγραμμα” που έχει επιβληθεί στον εγκέφαλό σου. Αυτό σημαίνει διαυγή παρατήρηση της φύσης της σκέψης σου· σημαίνει να παρατηρείς χωρίς σκέψη, ένα παράδοξο που λύνεται με το γεγονός ότι όταν υπάρχει “διαυγής παρατήρηση” δεν υπάρχει σκέψη που παρατηρεί. “Η παρατήρηση είναι δράση καθαυτή”, είναι νοημοσύνη που δίνει ελευθερία από κάθε αυταπάτη και φόβο. Ρητή δήλωση του Κρισναμούρτι πριν από το θάνατό του το 1986 “Δεν υπάρχει διάδοχος ή εκπρόσωπός μου που θα συνεχίσει τη διδασκαλία, τώρα ή οποτεδήποτε στο μέλλον, στο όνομά μου… Δε χρειάζονται ερμηνευτές… Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να παρατηρεί κατευθείαν τις δικές του δραστηριότητες κι όχι μέσω κάποιας θεωρίας ή αυθεντίας…”

Jiddu Krishnamurti (Συγγραφέας)

Ο Τζίντου Κρισναμούρτι κατάγεται από οικογένεια Βραχμάνων. Γεννήθηκε το Μάιο του 1895 στο Μαντάναπαλι, ένα μικρό χωριό κοντά στο Μαντράς. Η μητέρα του πέθανε το 1905 και ο πατέρας του, την επόμενη χρονιά, πήγε μαζί με τους τέσσερις γιους του να ζήσει στο Άντιαρ, όπου ήταν τα κεντρικά γραφεία της Θεοσοφικής Εταιρείας, στα οποία τον προσέλαβαν. Λίγο αργότερα ο Κρισναμούρτι υιοθετήθηκε από την Annie Besant, πρόεδρο της Θεοσοφικής, που είχε πειστεί ότι το αγόρι ήταν ο Παγκόσμιος Διδάσκαλος τον οποίο περίμεναν οι θεοσοφιστές σε όλο τον κόσμο. Τρία χρόνια αργότερα τον πήγαν στην Αγγλία για να μορφωθεί, ενώ ίδρυσαν στο όνομά του το “Τάγμα του Αστέρα της Ανατολής”, που αριθμούσε χιλιάδες οπαδούς. Το 1929, όμως, ύστερα από 18 χρόνια, ο Κρισναμούρτι το διέλυσε και επέστρεψε όλη την περιουσία του πίσω στους δωρητές της. Η αναγγελία της διάλυσης εκείνη την ημέρα άρχισε έτσι: “Πιστεύω ότι η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς κανένα μονοπάτι προς αυτήν, και δεν μπορεί να πλησιαστεί μέσα από κανένα δρόμο, καμιά θρησκεία, καμιά οργάνωση…”.
Από τότε ο Κρισναμούρτι -και μέχρι το θάνατό του, το Φεβρουάριο του 1986- συνέχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο μιλώντας, συζητώντας και ακούγοντας εκατοντάδες ανθρώπους που ήθελαν να τον δουν. Μιλούσε όπου τον καλούσαν – σε ιδιώτες και μικρά σχολεία, σε πανεπιστήμια ή στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών στο Los Alamos και στον Ο.Η.Ε., που τον παρασημοφόρησε για το έργο του, λίγο πριν πεθάνει, το 1985. Ο Κρισναμούρτι ανέπτυξε τη μοναδική, πραγματικά, διδασκαλία του αντλώντας την από την ίδια του την ύπαρξη και τη ζωή του, αφού δεν είχε διαβάσει κανενός είδους φιλοσοφικό ή θρησκευτικό βιβλίο. Έως τώρα έχουν εκδοθεί γύρω στα 80 δικά του βιβλία, ενώ τα πιο πολλά έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 10 γλώσσες σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν επίσης καταγραμμένες, σε βιντεοκασέτες και κασέτες ήχου, δημόσιες ομιλίες του και προσωπικές συζητήσεις του με διάφορους επιστήμονες και πνευματικούς ανθρώπους, ενώ γι’ αυτόν έχουν γράψει κείμενα ο Άλντους Χάξλεϋ, ο Χένρι Μίλλερ, η Άιρις Μέρντοχ κ.ά. Ο Κρισναμούρτι υπήρξε τελικώς ένας παγκόσμιος διδάσκαλος. Παρ’ όλο που είχε γεννηθεί από Ινδούς γονείς, δε σταμάτησε να δηλώνει ότι δεν είχε καμιά εθνικότητα, ότι δε συνέχιζε καμιά παράδοση και δεν ανήκε σε καμιά οργάνωση. Ο ίδιος βίωσε όλα όσα έλπιζε πως θα μάθουν εκείνοι που τον άκουγαν. Ο Κρισναμούρτι άφησε ένα πολύ μεγάλο υλικό από δημόσιες ομιλίες, συζητήσεις (με δασκάλους, μαθητές, επιστήμονες, σημαντικούς εκπροσώπους διαφόρων θρησκειών, ιδιώτες), τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, γραπτά κείμενα και επιστολές. Ένα μεγάλο μέρος από αυτό το υλικό έχει καταγραφεί σε βιβλία, κασέτες ήχου και DVD.

 

Ευάγγελος Γραμμένος (Μεταφραστής)