Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ

Το “Εμβατήριο του Ραντέτσκυ” είναι μια μεγαλειώδης ελεγεία για την Αυστρία των Αψβούργων, την οποία συνέθεσε κάποιος από τις παρυφές της αυτοκρατορικής επικράτειας· ένα μεγάλο γερμανικό μυθιστόρημα από έναν συγγραφέα που μετά βίας ακροπατούσε στη γερμανική λογοτεχνική κοινότητα. Το “Εμβατήριο του Ραντέτσκυ” είναι αναμφίβολα το κορυφαίο μυθιστόρημα του Ροτ και το μοναδικό στο οποίο ο συγγραφέας εργάστηκε χωρίς σφιχτά χρονικά περιθώρια. J.M. Coetzee “Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ” θεωρείται το αριστούργημα του Γιόζεφ Ροτ και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα γερμανικά μυθιστορήματα του 20ου αιώνα. Παρακολουθεί τις τύχες τριών γενεών της οικογένειας Τρόπα, που εργάζονται στην υπηρεσία του στέμματος: ο πρώτος Τρόπα είναι ένας απλός Σλοβένος στρατιώτης που ανέρχεται κοινωνικά στην κατώτερη αριστοκρατία, χάρη σε μια ηρωική πράξη στο ομιχλώδες πεδίο της μάχης του Σολφερίνο, όπου σώζει τη ζωή του αυτοκράτορα της Αυστρίας· ο δεύτερος είναι ένας ανώτερος κρατικός υπάλληλος· ο τρίτος είναι αξιωματικός του στρατού, που βλέπει τη ζωή του να περιπίπτει στην αφάνεια, μαζί με την αίγλη των Αψβούργων, και τελικά πεθαίνει στον πόλεμο, χωρίς να αφήσει πίσω του απογόνους. Η πορεία των Τρόπα αντανακλά την πορεία της ίδιας της αυτοκρατορίας. Το ιδανικό της ανιδιοτελούς προσφοράς, που είναι κυρίαρχο στον μεσαίο από τους Τρόπα, κλονίζεται στον γιο του, όχι επειδή η αυτοκρατορία έχει αντικειμενικά πάρει στραβό δρόμο, αλλά επειδή υπάρχει μια αλλαγή στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα που καθιστά αναπότρεπτη την εγκατάλειψη του παλιού ιδεαλισμού (και αυτή ακριβώς η αλλαγή στην ατμόσφαιρα αποτελεί το σημείο εκκίνησης για την ανατομή της παλιάς Αυστρίας στο βιβλίο του Robert Musil “Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες”). Μέσα σε τρεις γενιές, η αυτοκρατορική εύνοια θα μεταμορφωθεί σε μια ανίατη κατάρα… Ένα μεγαλειώδες ρέκβιεμ για την παρακμή της αυστροουγγαρικής μοναρχίας. Η έκδοση συνοδεύεται από πρόλογο του Νομπελίστα συγγραφέα J. M. Coetzee, εκτενή εργογραφία του συγγραφέα και πλούσιο φωτογραφικό ένθετο. “Ο Γιόζεφ Ροτ είναι από τα σπάνια εκείνα ταλέντα, που με την απατηλή απλότητα και την εκπληκτική ακρίβεια της γραφής του δίνουν φτερά στη φαντασία”. (“Sunday Telegraph”)

Joseph Roth (Συγγραφέας)

Ο Γιόζεφ Ροτ γεννήθηκε το 1894 από εβραίους γονείς στην Ανατολική Γαλικία (σημερινή Ουκρανία). Σπούδασε φιλοσοφία και γερμανική φιλολογία στο Λέμπεργκ και στη Βιέννη. Το 1916 κατάχθηκε στον αυστριακό στρατό και έλαβε μέρος στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Στο διάστημα του μεσοπολέμου εργάστηκε ως δημοσιογράφος στη Βιέννη και στο Βερολίνο, όπου έζησε δώδεκα χρόνια (μετά το 1920). Ήδη από το 1922 εντοπίζει και στηλιτεύει από τους πρώτους τον Χίτλερ. Εβραίος ο ίδιος, ασκεί έντονη κριτική στη συμβιβαστική στάση της εβραϊκής κοινότητας. Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Το δίχτυ της αράχνης”, δημοσιεύτηκε το 1923 σε συνέχειες σε αυστριακή εφημερίδα και είχε αρκετή επιτυχία. Το 1926 έμεινε τέσσερις μήνες στη Σοβιετική Ένωση όπου αρχίζει να γράφει τα μυθιστορήματα “Φυγή χωρίς τέλος” και “Ο βουβός προφήτης”. Από το 1932 δηλώνει σ’ ένα φίλο του: “Πρέπει να φύγουμε. Θα κάψουν τα βιβλία μας και θα είμαστε εμείς ο στόχος… Πρέπει να φύγουμε ώστε μόνο τα βιβλία μας να παραδοθούν στην πυρά.” Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, τη μέρα που ο Χίτλερ αναγορεύεται καγκελάριος του Ράιχ, ο Ροτ μεταναστεύει οριστικά στο Παρίσι, όπου θα περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του φτωχός και αλκοολικός, ως το θάνατό του το 1939. Άφησε έργο εκτεταμένο και ποικίλο: δεκατρία μυθιστορήματα, οχτώ μεγάλα αφηγήματα, τρεις τόμους δοκιμίων και ανταποκρίσεων, αμέτρητα άρθρα. Κυριότερα μυθιστορήματά του: “Hotel Savoy” (1924), “Φυγή χωρίς τέλος” (1927), “Το εμβατήριο Ραντέτσκι” (1932) και “Η κρύπτη των Καπουτσίνων” (1938). Στο κύκνειο άσμα του, “Ο θρύλος του Αγίου Πότη” (1939), ο Ροτ χωρίς να αυτοβιογραφείται, δίνει μια γλαφυρή, γλυκιά και ταυτόχρονη τραγική μυθιστορία της απόλυτης παράδοσης στο πάθος του.

 

Μαρία Αγγελίδου (Συγγραφέας)

Η Μαρία Αγγελίδου γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα και σπούδασε κλασική φιλολογία σε Αθήνα, Γερμανία και Ελβετία. Τα περισσότερα βιβλία της είναι ιστορικά παραμύθια και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ισπανικά. Ασχολείται, επίσης, με τη λογοτεχνική μετάφραση και έχει μεταφράσει πάνω από 500 βιβλία, τα μισά από τα οποία είναι για παιδιά. Για το παιδικό αναγνωστικό κοινό έχει επίσης μεταφράσει Σαίξπηρ, Μολιέρο, Δάντη, Θερβάντες, Γκολντόνι κ.ά.. Για τις μεταφράσεις της έχει βραβευτεί τρεις φορές από τη Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας. Διετέλεσε πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Επαγγελματιών Μεταφραστών και μέλος του Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, μεταξύ 2000-2004.