Το μάταιον αίμα

Ο Εθνικός Διχασμός υπήρξε ο Μέγας Ιεροεξεταστής και Ληξίαρχος του Έθνους. Αυτός που δίκαζε κι αποφάσιζε κατά το δοκούν το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Θύματά του υπήρξαν αρκετοί ωραίοι ως Έλληνες και γι’ αυτό ίσως να προκάλεσαν τη μήνι του. Ανάμεσά τους κι ένα ιερό σφάγιο που επιλέχτηκε να θυσιαστεί για να πνεύσει ούριος άνεμος στα πανιά της νεότερης Ελλάδας. Το όνομά του Νικόλαος Στράτος. Υπήρξε ένα από τα θύματα του «δικαστικού εγκλήματος» των Αθηνών – όπως χαρακτήρισε τη Δίκη και την Εκτέλεση των Έξι, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Κλεμανσώ. Αν η λογοτεχνία είναι μια δεύτερη ζωή ή μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή κι αν μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη, το ιστορικό μυθιστόρημα Το μάταιον αίμα «ανέστησε» τον Νικόλαο Στράτο για να ακούσουμε ακέρια κι αλογόκριτη τη φωνή του, σε μια προσπάθεια να ενωθούν τα κομμάτια της θρυμματισμένης μνήμης και φήμης του. Μαζί του ακούγονται κι οι ιστορίες ανθρώπων που συνδέθηκαν μαζί του στα πολυπρόσωπα γεγονότα της γιγαντοσυμβαντολογικής περιόδου του Εθνικού Διχασμού, με κορυφαίο τη Μικρασιατική Καταστροφή. Γούναρης, Βενιζέλος, Πλαστήρας, Μεταξάς είναι μερικά από τα κορυφαία πρόσωπα που τον συντρόφευσαν στη σχετικά σύντομη πολιτική και εθνική πορεία του. Το εκτενές αυτό ιστορικό μυθιστόρημα έχει να δώσει στέγη σε όλες αυτές τις αειθαλείς προσωπικότητες του εθνικού μας δρυμού. Στα κλαδιά του στάθηκε για να κουρνιάσει και το γλυκόλαλο πουλί της Βουλής, ο Νικόλαος Στράτος, πριν τον βρουν τα σκάγια του μοιραίου κυνηγού που λεγόταν Εθνικός Διχασμός. Το βιβλίο αυτό δεν είναι τίποτ΄ άλλο παρά το δεντράκι, το κλαδάκι για να ξανάλθει αυτό το αηδονόβουλο, τ΄αηδόνι της Βουλής, όπως ήταν το προσωνύμιό του. Να ξανακούσουμε τη γλυκιά λαλιά αυτού του εξωτικού πουλιού να αναδιηγείται την ιστορία του και ν΄ αναστοχαστούμε κάτω από τα κλαδιά αυτού του λογοτεχνικού δέντρου πάνω στις έννοιες του δίκαιου και του άδικου. Η λογοτεχνική δικαιοσύνη στήνει δέντρα, κλαδιά, δάση για ν΄ ακουστούν όλες οι φωνές, τα κρωξίματα κι οι λαλιές, από τις πιο μελωδικές μέχρι τις πιο παράταιρες λαλιές. Ποτέ αγχόνες!

Νικόλαος Φίλος (Συγγραφέας)