Το μέλι και η στάχτη του Θεού

Είμαστε σκέψεις, χειρονομίες, σιωπές του Θεού. Κάποιες φορές, στα όνειρά μας, γινόμαστε το γέλιο του. Ζωγράφος, αισθητικός και λαογράφος, μα πάνω απ’ όλα μνημειώδης πεζοπόρος και δαιδαλώδης αφηγητής, ο Τζούλιο Καΐμη (1897-1982) από νωρίς προικίστηκε για αφανής. Βαρήκοος, πρώην εύπορος και ξένος της σαρκός, ρίχτηκε σ’ έναν κόσμο που ο στοχασμός του δεν εξυπηρετούσε κανέναν. Η δυσφορία του μπροστά στην ξέφρενη νεωτερικότητα μεταφράζεται, στα μάτια των αβασάνιστα εκμοντερνιστών, ως παρωχημένος τοπικισμός· ο οικουμενικά λαϊκός τρόπος που πλησίασε την παράδοση τον ακυρώνει στις κανονιστικές βλέψεις των ελληνοκεντριστών του Μεσοπολέμου· τέλος, ο καββαλιστικός μυστικισμός του και ο αυθόρμητος αναρχισμός του τον περιθωριοποιούν από τις επιδιώξεις τόσο της εσωστρεφούς εβραϊκής κοινότητας όσο και της δογματικής αριστεράς. Ο Μισέλ Φάις, αλέθοντας βιογραφικές λεπτομέρειες του Τζ. Καΐμη, θραύσματα από το λαθρόβιο έργο του κι ένα ημερολόγιο (που ουσιαστικά ξαναμοιράζει το χρόνο), φιλοδοξεί να μιλήσει για την αυστηρή τέχνη της ζωής. Το μέλι και η στάχτη του Θεού είναι ένα μυθιστόρημα που δε φοβάται την κλεψιγαμία (ανάμεσα στο καταγραμμένο και στο επινοημένο), που δεν κόπτεται να υπηρετήσει καμία μυθοπλαστική ενότητα ή αποσπασματικότητα, που δε διστάζει να βουλιάξει στη στάχτη μιας γαλήνιας εξαθλίωσης, προκειμένου να γευτεί το μέλι μιας κρίσιμης εποχής και μιας αφηγηματικής περιπέτειας. Το μέλι και η στάχτη του Θεού είναι ένα μακρύ, θρυμματισμένο παραμύθι ενός παρία της πνευματικής μας ιστορίας, ο οποίος εξακολουθητικά προκαλεί τις συλλογικές αυταπάτες μας.

Μισέλ Φάις (Συγγραφέας)

Γεννήθηκε στη Κομοτηνή, 1957, βιοπορίζεται από την κριτική λογοτεχνίας (Ελευθεροτυπία), την επιμέλεια λογοτεχνικών σειρών (Πατάκης) και τη διδασκαλία λογοτεχνικής γραφής (ΕΚΕΒΙ).
Το μυθιστόρημά του «Αυτοβιογραφία ενός βιβλίου» (1994), η συλλογή διηγημάτων «Απ’ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες» (1999) και το αφήγημα «Αegypius monachus» (2001) συγκροτούν μια άτυπη αυτοβιογραφική τριλογία, με άξονες το οικογενειακό, το ερωτικό και το ιστορικό «σφαγείο».

Τα μυθιστορήματα «Το μέλι και η στάχτη του Θεού» (2002) και «Ελληνική αϋπνία» (2004) φωτίζουν την διπλή ταυτότητα του συγγραφέα (ελληνοεβραϊκή) μέσα από την παραβατική βιογραφία ενός περιθωριακού ζωγράφου και τεχνοκριτικού (Τζούλιο Καίμη) κι ενός εκ των κορυφαίων διηγηματογράφων μας (Γεώργιος Βιζυηνός).

Το 2000 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για την συλλογή διηγημάτων «Απ’ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες».

Μεταφράσεις: Autobiografie d’ un livre (Hatier, 1996), Histoires (enterrées) vives (Le passeur, 2003), Historias enterradas (vivas) (Berenice, 2005), From the Same Glass and Other Stories (University of Bermingham, 2007) και Αutobiografia unei carti (Οmonia, 2007).
Διηγήματά του μεταφράστηκαν για αμερικανικά περιοδικά (Harvard Review, Agni, Metamorphoses, Mondo Greco, Τhe Dirty Goat), ενώ άλλα συμπεριλήφθησαν σε γερμανικές, ισπανικές, τσέχικες και ρουμάνικες ανθολογίες.
Δραματοποιήθηκαν επί σκηνής: Αυτοβιογραφία ενός βιβλίου από τον Θοδωρή Γκόνη (ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής και Πάτρας, 1996), Αegypius monachus από τον Περικλή Χούρσογλου (Μονόλογοι Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, 2003), Η πόλη στα γόνατα απο το Θάνο Αναστόπουλο (Αμόρε-Δοκιμές, 2006) και Ελληνική αυπνία απο τη Ρούλα Πατεράκη (Εμπρός, 2006).
Πραγματοποίησε δυο ατομικές εκθέσεις φωτογραφίας στην Αθήνα (‘Υστερο βλέμμα, 1996 και Η πόλη στα γόνατα, 2002, Χώρος Τέχνης «24») ενώ συμμετείχε στην Fotosynkyria (Θεσσαλονίκη, 2003). Το 2006 συμμετείχε στην ομαδικές εκθέσεις: Γ.Μ. Βιζυηνός (Μάιος) και Καλοκαίρι, μια συνάντηση (Οκτώβριος) στον Χώρο Τέχνης «24».
Συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο (Delivery, 2004, Επίσημη Συμμετοχή Φεστιβάλ Βενετίας και Μόντρεαλ).Site του συγγραφέα: http://www.fais.gr/