Το μέλλον της δημοκρατίας και η αντοχή του συντάγματος

Η μεταβιομηχανική ή μετανεωτερική εποχή μας, που ορίζεται επίσης ως εποχή της παγκοσμιοποίησης ή της κοινωνίας της πληροφορίας, φαίνεται, παρά τις προκλήσεις και τους μετασχηματισμούς, να διατηρεί τη σχέση της με τα δύο θεμελιώδη πολιτικά και θεσμικά φαινόμενα του προηγούμενου αιώνα: την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και το σύνταγμα. Η πρώτη, παρά τις ανεπάρκειες, τις κρίσεις και τις μετεξελίξεις της, φαίνεται να είναι αναντικατάστατη ως βασικό θεσμικό πλαίσιο των σύγχρονων ανεπτυγμένων κρατών, ενώ ως παράδειγμα πολιτικού πολιτισμού και ως σύστημα αξιολογικής και ιδεολογικής αναφοράς φαίνεται να διατηρεί και να επεκτείνει τα οικουμενικά της χαρακτηριστικά. Το δεύτερο φαίνεται να περνά τη φάση μιας “νέας νεότητας”· να αποδεσμεύεται από την ιστορική σύνδεσή του με το κρατικό φαινόμενο και τη θεωρία της κυριαρχίας και να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα με μεγάλη και ενδιαφέρουσα ευελιξία, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο.