Το μακεδονικό ζήτημα 1962-1995

Το μακεδονικό ζήτημα ενέσκηψε σαν “κεραυνός εν αιθρία” το χειμώνα του 1991-92, εγείροντας μνήμες από σκοτεινές εποχές. Αν και βρισκόταν, από τη λαϊκή σκοπιά, για τριάντα χρόνια σε ύπνωση, “εξερράγη” ύστερα από την ανεξαρτητοποίηση της ΠΓΔΜ. Στο βιβλίο αυτό ο Γιώργος Καλπαδάκης, ερευνώντας μια μακρά χρονική περίοδο, εξετάζει πώς το μακεδονικό μετουσιώθηκε σε μείζον εθνικό πρόβλημα, πώς φτάσαμε δηλαδή από τη μυστική ελληνογιουγκοσλαβική συμφωνία του 1962 στις κινητοποιήσεις για την ονομασία του νεοσύστατου κράτους τρεις δεκαετίες αργότερα. Εστιάζοντας στη δράση ελληνικών κρατικών και μη κρατικών φορέων, δείχνει γιατί το 1992 σύσσωμη σχεδόν η ελληνική κοινωνία ανέτρεψε βασικές παραδοχές τής έως τότε διπλωματικής γραμμής, η οποία δεν θα αποκαθίστατο παρά δεκαπέντε χρόνια μετά. “Η οξυδερκής αυτή μελέτη αποτελεί υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όποιον επιθυμεί να κατανοήσει όχι μόνον το μακεδονικό, αλλά και τα παρασκήνια της μεταπολεμικής περιόδου. Μας προσφέρει τις αναγκαίες κλείδες προκειμένου να ακολουθήσουμε τις σύγχρονες δολιχοδρομίες ενός ψευδοζητήματος το οποίο, υπαρκτό, δημιουργεί ακόμη παρενέργειες στην ελληνική εξωτερική πολιτική αλλά και στον ευρύτερο βαλκανικό μας περίγυρο”. (Κωστής Ι. Αιλιανός, πρέσβης ε.τ., διευθυντής Βαλκανικών Υποθέσεων, 1991-1993, τ. γ.γ. Υπουργείου Εξωτερικών) “Με εμπειρικά θεμελιωμένο, συγκροτημένο και ξεκάθαρο τρόπο, ο Γιώργος Καλπαδάκης μάς προσφέρει μια σφαιρική εικόνα της διαδρομής του μακεδονικού προβλήματος, ενώ δείχνει πώς η αποτυχία των μεταπολεμικών κυβερνήσεων να εξηγήσουν στους Έλληνες πολίτες την ουσία του ζητήματος, σε συνδυασμό με τις μετέπειτα λαϊκιστικές κινητοποιήσεις, οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο”. (Νίκος Μουζέλης, ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας, London School of Economics and Political Science – LSE)