Το μαύρο καρέ

Τηλεοπτικές σειρές όπως The Sopranos, The Wire, Treme, Deadwood, Breaking Bad, Prime Suspect, The Killing, Foyle’s War, True Detective, House of Cards, Homeland και Mad Men, showrunners/auteurs όπως ο Ντέηβιντ Τσέης και ο Ντέηβιντ Σάιμον μαζί με δεκάδες σεναριογράφους στο περίφημο “writers’ room”, ηθοποιοί όπως ο Τζέημς Γκαντολφίνι, ο Μπράιαν Κράνστον, ο Κέβιν Σπέισυ και η Έλεν Μίρρεν καθορίζουν πλέον διεθνώς το στίγμα της νέας τηλεόρασης. Στη δυτική τηλεοπτική μυθοπλασία δημιουργήθηκε μια μεγάλη τομή από το 2000 και ύστερα, μια ένδειξη ενηλικίωσης του μέσου, η οποία για τον ανυποψίαστο τηλεθεατή μπορεί να πέρασε αρχικά απαρατήρητη μέσα στην αδιάκοπη ροή του. Η αλλαγή σχετίζεται, όπως πάντα, με το ίδιο το μέσον: Η εμφάνιση της καλωδιακής και συνδρομητικής τηλεόρασης στην Αμερική άλλαξε τους όρους παραγωγής. Η αλλαγή εκφράστηκε αρχικά σε ορισμένες αστυνομικές σειρές λόγω της προνομιακής σχέσης τους με το μεγάλο κοινό. Πρόκειται για καινούργιο πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης συγ­γραφέων και σκηνοθετών, που βασίζεται στο στοιχείο της αφηγηματικής διάρκειας -της “σειράς”- και στην ευκαιρία της δημιουργικής αξιοποίησής του. Τα τελευταία χρόνια ένας επιπλέον παράγοντας επιτάχυνε τις εξελίξεις: Η διαδικτυακή απόκτηση των σειρών, κυρίως από το νεανικό κοινό, έχει βάλει τις βάσεις για να παρακαμφθεί η τηλεόραση ως “ροή” και να χρησιμοποιηθεί η τηλεοπτική συσκευή κυρίως ως μέσον προβολής τους. Μια νέα γενιά δημιουργών άρπαξε την ευκαιρία και μίλησε για τη ζωή και το θάνατο, την παγκόσμια οικονομική κρίση, τη διαφθορά του πολιτικού συστήματος, με πρωτοφανή τόλ­μη για τηλεόραση. Σύμφωνα πάλι με πολλούς κριτικούς, η νέα καλλιτεχνική τηλεόραση έχει πάρει τη θέση του μεγάλου κοινωνικού μυθι­στορήματος του 19ου αιώνα όπως εμφανιζόταν σε συνέχειες στον Τύπο της εποχής. Το βιβλίο του Ανδρέα Αποστολίδη μιλάει για πρώτη φορά στην Ελλάδα συστηματικά για αυτή τη νέα τηλεοπτική πραγματικότητα, την εξέλιξή της τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και το αμφίσημο μέλλον της.