Το νησί της προηγούμενης ημέρας

Το καλοκαίρι του 1643, ένας νεαρός από το Πιεμόντε, ναυαγεί στις θάλασσες του Νότου και καταφεύγει σ’ ένα έρημο πλοίο. Μπροστά του βρίσκεται ένα νησί, μα του είναι απρόσιτο. Γύρω του, ένας χώρος, φαινομενικά φιλόξενος, γεμάτος θαυμαστά πράγματα μα και ανεξήγητες παγίδες. Μοναχός του, μες στην άγνωστη θάλασσα, ο Ρομπέρτο ντε λα Γκριβ βλέπει, για πρώτη φορά στη ζωή του, ουρανούς, αστέρια, νερά, πουλιά, φυτά και κοράλλια που δεν ξέρει πώς να τα κατονομάσει. Γράφει ερωτικές επιστολές, διαμέσου των οποίων μαντεύουμε σιγά σιγά την ιστορία του: μια αργή και τραυματική μύηση στον κόσμο του 17ου αιώνα, στον κόσμο της νέας επιστήμης, του λόγου του κράτους, του Τριακονταετούς Πολέμου: σ’ έναν κόσμο όπου η γη δεν είναι πια το κέντρο του Σύμπαντος. Ο Ρομπέρτο βιώνει «σε μπαρόκ» τη μοναχική ιστορία, που παίζεται ολόκληρη στο επίπεδο των αναμνήσεων (ανικανοποίητα πάθη, μονομαχίες, πολιορκίες, κατασκοπευτικές δολοπλοκίες υπό τη σκιά δύο Καρδιναλίων) και στην προσδοκία να προσεγγίσει ένα νησί που – όπως θα δούμε – δεν είναι τόσο μακρινό μόνο στο χώρο αλλά και στο χρόνο. Μέσα σ’ αυτή τη θάλασσα της Αθωότητας, τίποτα δεν είναι αθώο. Και ο Ρομπέρτο το ξέρει από την αρχή, αφού έχει φτάσει στους Αντίποδες (όπου οι άνθρωποι θα έπρεπε να περπατούν με το κεφάλι προς τα κάτω), αναζητώντας (χωρίς να το θέλει) τη λύση ενός μυστηρίου, για την οποία αγωνίζονται όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις της εποχής: την ανακάλυψη του μυστικού τού Σταθερού Σημείου. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Umberto Eco (Συγγραφέας):

Ο Ουμπέρτο Έκο, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας, μυθιστοριογράφος, γεννήθηκε στην Αλεσάντρια του Πιεμόντε στις 5 Ιανουαρίου του 1932. Φημολογείται ότι το επώνυμο “Έκο” είναι το αρκτικόλεξο των λέξεων “Ex Caelis Oblatus”, που σημαίνει “θεϊκό δώρο”. Ακολούθησε σπουδές μεσαιωνικής φιλοσοφίας και λογοτεχνίας και έκανε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία το 1954, ολοκληρώνοντας τη διατριβή του για τον Θωμά Ακινάτη. Από το 1988 ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο. Το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία και το 1966 καθηγητής της Σημειολογίας στο Μιλάνο. Το 1971 το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια του προσέφερε τη θέση του τακτικού καθηγητή της Σημειολογίας και το 1974 ο Έκο οργάνωσε τον Διεθνή Σύνδεσμο Μελετών. Επίσης, ήταν διευθυντής του περιοδικού “VS”. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 70, άρχισε να γράφει τα μυθιστορήματα του, κάνοντας την αρχή με “Το όνομα του Ρόδου”, που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981 και το Medicis Etranger το 1982, ενώ πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Ο Έκο περνούσε τον καιρό του με τη γυναίκα του και δύο παιδιά τους ανάμεσα στο σπίτι του στο Μιλάνο (ένα διαμέρισμα-λαβύρινθο με μια βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων) και στο εξοχικό του στο Ρίμινι. Γνώριζε άπταιστα πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, που χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, επιστημονικά και λογοτεχνικά. Από την αρχή της καριέρας του είχε κερδίσει πολλές τιμητικές διακρίσεις και έχει κάνει δεκάδες εκδοτικές επιτυχίες. Στις πραγματείες του συγκαταλέγονται: “Opera aperta” (1962), “La struttura assente” (1968), “Θεωρία σημειωτικής” (1975), “Lector in fabula” (1979). To 1980 εμφανίστηκε ως μυθιστοριογράφος με το “Όνομα του Ρόδου”, το 1988 ακολούθησε το “Εκκρεμές του Φουκώ”. Έφυγε από τη ζωή στις 19 Φεβρουαρίου 2016 σε ηλικία 84 ετών. (φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)

Έφη Καλλιφατίδη (Μεταφραστής):

Η Έφη Καλλιφατίδη (1954-2018) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και γραφιστική στο Istituto Europeo di Design (IED) της Ρώμης. Αναγνωρισμένη μεταφράστρια λογοτεχνίας, μετέφρασε στα ελληνικά το σύνολο των μυθιστορημάτων και τα περισσότερα δοκιμιακά έργα του Ουμπέρτο Έκο, καθώς και έργα κλασικών συγγραφέων όπως οι Λώρενς Στερν, Χένρυ Φήλντινγκ, Χέρμαν Μέλβιλ, Σάμουελ Μπάτλερ, Ναθάνιελ Χώθορν, Τσαρλς Ντίκενς, Τζιοβάνι Βέργκα, κ.ά. – 150, συνολικά, λογοτεχνικά έργα αγγλόφωνων, Ιταλών και Γάλλων συγγραφέων. Παράλληλα εργάστηκε για πολλά χρόνια ως υποτιτλίστρια στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Συνεργάστηκε με την ΕΡΤ και με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, του οποίου διετέλεσε υπεύθυνη υποτιτλισμού. Συνεργάστηκε επίσης με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, με το Φεστιβάλ Αθηνών, με την Εθνική Λυρική Σκηνή, με το ΚΘΒΕ, και με πολλά κινηματογραφικά και θεατρικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έφυγε από τη ζωή την 1η Ιανουαρίου 2018.