Το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντός τους

“Γιώργο, να τ’ αλλάξεις όλα!”: Μ’ αυτή την κραυγή υποδέχτηκαν το βράδυ της Κυριακής 7 Μαρτίου του 2004, οπαδοί του ΠΑ.ΣΟ.Κ., τον αρχηγό τους Γιώργο Παπανδρέου, και ενώ τα πρώτα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών “έδειχναν” τη Νέα Δημοκρατία να προηγείται με επτά ποσοστιαίες μονάδες. Ήταν έκφραση οργής; Ήταν θρήνος απόγνωσης; Ήταν απαίτηση ανατροπής; Ήταν απλώς η απελπισία του ηττημένου που έψαχνε αγωνιωδώς να πιαστεί από κάπου για να μην καταρρεύσει; Ήταν σίγουρα λίγο απ’ όλα αυτά. Η πορεία προς την εκλογική απίσχνανση ήταν προδιαγεγραμμένη, γιατί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. λειτουργούσε με τα στερεότυπα του παρελθόντος, αλλά η κοινωνία ήταν αλλού. Μπορεί η Κεντροαριστερά να παρέμεινα πλειοψηφική δύναμη, ως άθροισμα των ποσοστών των επί μέρους συνιστωσών της (προσέγγιση αμφιλεγόμενη έτσι κι αλλιώς, γιατί οι σχέσεις μεταξύ των σχημάτων που την απαρτίζουν είναι ανταγωνιστικές, αφού διεκδικούν τον ίδιο ζωτικό χώρο), όμως η συντηρητική στροφή της κοινωνίας ήταν εμφανής.