Το ρόδι της Περσεφόνης

Μπορεί ένα ταξίδι στην πατρίδα των γονιών μας να αποτελέσει το έναυσμα για μια διπλή εξερεύνηση, μια εξερεύνηση του χώρου και της Ιστορίας αλλά και της ψυχής μας; Η απάντηση που δίνει το παρόν βιβλίο είναι καταφατική. Μαρτυρία, ταξιδιωτικό χρονικό, αυτοβιογραφικό αφήγημα, αλλά και εκτενές σχόλιο πάνω στα εξιστορούμενα, το “Ρόδι της Περσεφόνης” είναι ένα σύνθετο και αφηγηματικά υβριδικό κείμενο. Ο Ουίλλιαμ Σπάνος, Ελληνοαμερικανός ακαδημαϊκός και θεωρητικός της λογοτεχνίας, με προβληματική σχέση τόσο με την ελληνικότητά του όσο και με το γεγονός ότι συστήνεται στον κόσμο με το αμερικανικό του διαβατήριο, πραγματεύεται από τη μια την ιστορική πληγή της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα και από την άλλη τις ψυχικές μεταπτώσεις που του προκαλεί η εξοικείωση με τις ελληνικές του ρίζες. Στάσεις σε αυτό το οδοιπορικό είναι οι Μυκήνες, η Καλαμπάκα, τα Κύθηρα, τα Ανώγεια και ο Ψηλορείτης και, τέλος, η Κωνσταντινούπολη και η Λευκωσία. Το τέλος των ταξιδιών αυτών χαρίζει στον αφηγητή όχι μόνο τη γνώση μιας βαρύθυμης και βασανισμένης Ελλάδας του τέλους της δεκαετίας του ’60, αλλά και την αυτογνωσία του, τη γνώση δηλαδή του ότι δεν ανήκει ολοκληρωτικά πουθενά παρά είναι καταδικασμένος, σαν την Περσεφόνη του τίτλου, να ζει στο διάμεσο, στο ρήγμα δύο κόσμων. Η παραδοχή αυτή οδηγεί τον συγγραφέα -και εμάς μαζί του- σε μια γενναιόδωρη, ουμανιστική θεώρηση της έννοιας της προσωπικής ταυτότητας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου.