Το ρόδο του χρόνου

«Κάποτε, σ’ ένα από τα πρώτα μου ποιήματα, έγραψα τους στίχους: “η ελευθερία δεν είναι παρά η απόσταση ανάμεσα στον κυνηγό και τον κυνηγημένο”. Είναι επίσης και η δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεσαι όταν γράφεις ποίηση. Όταν κυνηγάς την ποίηση, καταλήγεις να σε κυνηγά η ποίηση. Υπό αυτή την έννοια είσαι και κυνηγός και κυνηγημένος, όμως η ποίηση είναι η απόσταση, όπως και η ελευθερία». Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια εκτεταμένη εκλογή των πιο αντιπροσωπευτικών ποιημάτων του Μπέι Ντάο και καλύπτει μια δημιουργική πορεία τεσσάρων δεκαετιών. Ο ίδιος, ύψιστη λογοτεχνική μορφή της Κίνας και ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές του καιρού μας, καλλιέργησε από πολύ νωρίς μια εντελώς αυθεντική γλώσσα, την οποία δεν έπαψε ποτέ να εμπλουτίζει με πρωτότυπους τρόπους, μέσα από εικόνες μυστηριακές, μυσταγωγικές, εντυπωσιακές, θαυμαστές. Τα ποιήματά του είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, όμως ο Μπέι Ντάο θεωρεί τη μουσικότητα και τη μεταφορά ως τα δύο θεμελιώδη γνωρίσματα της τέχνης του. Στη δική του ποίηση συνυπάρχουν οι κατακτήσεις της μεγάλης ποιητικής παράδοσης της πατρίδας του, περασμένες ωστόσο από το φίλτρο μιας σύγχρονης ευαισθησίας, ομόλογης των ποιητών που σήμερα συγκαταλέγονται στον παγκόσμια κανόνα. Στην ποίηση του Μπέι Ντάο η Ανατολή συναντά τη Δύση – και το αντιστροφο. Το παράδειγμά του αποδεικνύει πως η ποιητική γλώσσα δεν γνωρίζει σύνορα. Το έργο του Μπέι Ντάο συναντά για πρώτη φορά τους Έλληνες αναγνώστες.

Bei Dao (Συγγραφέας)

Ο Μπέι Ντάο (αυτό σημαίνει «Βόρειο Νησί» και είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Τζάο Τζεν Κάι) είναι μια εξέχουσα μορφή των παγκόσμιων γραμμάτων και, κατά γενική ομολογία, ο κορυφαίος εν ζωή ποιητής της Κίνας. Έχει επίσης δημοσιεύσει συλλογές δοκιμίων και βιβλία πεζογραφίας. Δημοφιλής στην πατρίδα του και διεθνώς αναγνωρισμένος, τα τελευταία χρόνια παραμένει σταθερός διεκδικητής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο ίδιος γεννήθηκε το 1949 στο Πεκίνο, λίγο προτού εγκαθιδρυθεί η Λαϊκή Δημοκρατία από τον Μάο Τσετούνγκ. Στην αρχή πίστεψε αλλά στη συνέχεια απογοητεύτηκε από την πορεία της Πολιτιστικής Επανάστασης. Θεωρήθηκε ο βασικός εκφραστής της «ομιχλώδους» (ή «σκοτεινής») ποίησης που αναπτύχθηκε στον αντίποδα των επίσημων επιταγών του καθεστώτος. Από το 1989, μετά και την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης των σπουδαστών στην Πλατεία Τιανανμέν, την οποία είχε εμπνεύσει με την καλλιτεχνική και πολιτική του παρουσία, ο Μπέι Ντάο περιέπεσε σε δυσμένεια και αναγκάστηκε να ζήσει αυτοεξόριστος σε πολλές χώρες της Ευρώπης και κατόπιν στις ΗΠΑ. Το 2001 του παραχωρήθηκε ειδική άδεια από τις κινεζικές αρχές προκειμένου να επισκεφτεί τον άρρωστο πατέρα του. Από το 2006 του επετράπη η επιστροφή αλλά εκείνος προτίμησε το Χονγκ Κονγκ. Σήμερα είναι Ομότιμος Καθηγητής των Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, όπου και δίδαξε επί σειρά ετών. Το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Η ποιητική ανθολογία Το ρόδο του χρόνου είναι το πρώτο του βιβλίο που κυκλοφορεί στα ελληνικά. Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη ετοιμάζονται άλλα δύο, η νουβέλα Κύματα και το αυτοβιογραφικό αφήγημα Πόλη, άνοιξε την πύλη σου.

 

Αναστάσης Βιστωνίτης (Μεταφραστής)

Ο Αναστάσης Βιστωνίτης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1952. Παρουσιάστηκε στα Γράμματα το 1970 και από τότε έχει εκδώσει τα εξής βιβλία: Καταγωγή (Εστία, 1984), Η κρίση και η καταστολή (Νεφέλη, 1986), Φάσματα φθοράς (Εκδόσεις Καστανιώτη, 1994), Το ρόδο και ο λωτός (Εκδόσεις Πατάκη, 1995), Χώμα από ουρανό (Εκδόσεις Πατάκη, 1996), Η κοίτη του χρόνου (Εκδόσεις Πατάκη, 1999), Οι σημαίες του αναχρονισμού και άλλα δοκίμια (Τυπωθήτω, 2003), Το τρένο της λογοτεχνίας (Κέδρος, 2004), Ο ήλιος στην τάφρο (Νεφέλη, 2004), Πεκίνο (Μεταίχμιο, 2005, 2011), Η εσωτερική εξορία (Ροές, 2005), Ex Libris (Τυπωθήτω, 2006), Λογοτεχνική γεωγραφία (Μεταίχμιο, 2007, 2011), Τα ρόδα της Αχερουσίας (Ροές, 2008), Οι μηχανές της ιστορίας (Ολκός, 2013), Κάτω από την ίδια στέγη (Κίχλη, 2017), Ποιήματα (1971-2008) (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2018). Έχει μεταφράσει επίσης 50 ποιήματα του Κινέζου Λι Χο, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη το 2002 με τον τίτλο Ο δαίμονας στον καθρέφτη. Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρα, δοκίμια, ταξιδιωτικά κείμενα και κριτικά σημειώματα στις εφημερίδες Η Καθημερινή και Η Αυγή και στα περιοδικά Αντί, Η Λέξη, Γράμματα και Τέχνες, Χάρτης, Το Δέντρο, Εντευκτήριο, Νέα Πορεία, Poetix, Πλανόδιον κ.ά. Είναι συντάκτης του Βήματος από το 1991. Υπήρξε μέλος της επιτελικής ομάδας που συνέταξε τον φάκελο υποψηφιότητας της Αθήνας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 (επιμελητής και συντάκτης) και για έναν χρόνο εργάστηκε στην Οργανωτική Επιτροπή Αθήνα 2004. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Από το 1996 ως το 2001 υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Συγγραφέων (European Writers’ Congress) και από το 2003 ως το 2008 αντιπρόεδρός της. Ποιήματα, δοκίμια και πεζογραφήματά του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες. Πέντε ποιητικά βιβλία του εκδόθηκαν στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα σλαβομακεδονικά, τα σλοβενικά και τα εβραϊκά, κι ένα πεζογραφικό στα σερβικά.