Τρεις ιστορίες

Με τον τίτλο “Τρεις ιστορίες” δημοσιεύονται από κοινού τρία αλληλένδετα αφηγήματα του Ντενί Ντιντερό που πρωτοδημοσιεύθηκαν στο περιοδικό “Λογοτεχνική αλληλογραφία” του Γκριμ από το 1793 ώς το 1794. Η πρώτη ιστορία, το “Αυτό δεν είναι παραμύθι”, αποτελείται από δύο μέρη που θέτουν το πρόβλημα της ηθικής στάσης στο πλαίσιο μιας ερωτικής σχέσης. Το πρώτο μέρος εισάγεται με το συμπέρασμα “υπάρχουν πολύ καλοί άνδρες και πολύ κακές γυναίκες”. Στο δεύτερο μέρος η σχέση εξουσίας των δύο φύλων αντιστρέφεται καθώς διαπιστώνεται τώρα πως “υπάρχουν πολύ καλές γυναίκες και πολύ κακοί άνδρες”. Η ερωτική επιθυμία αποδεικνύεται αυθαίρετη και ανυπότακτη σε οποιαδήποτε λογική, σε οποιοδήποτε αισθητικό ή ηθικό κριτήριο. Δεν εξαρτάται ούτε από την καλοσύνη ούτε από την ομορφιά. Στη δεύτερη ιστορία, την “Κυρία ντε λα Καρλιέρ”, η θεματική μετατοπίζεται από το φυσικό φαινόμενο της πρόκλησης και της αναστολής του ερωτικού πάθους στη συζήτηση περί συζυγικής πίστης και απιστίας. Η αστάθεια είναι κατά κανόνα και λογική και αναγκαία. Η έλλειψη ανοχής στη συζυγική απιστία οδηγεί σε τραγικά αποτελέσματα. O γάμος, ως πολιτειακός θεσμός που εγγυάται τη συζυγική πίστη, είναι παράλογος αφού απαγορεύει μια φυσική ιδιότητα του ανθρώπου: την αστάθεια. Στην τρίτη ιστορία, το “Συμπλήρωμα στο Ταξίδι του Μπουγκενβίλ”, ο Ντιντερό κλείνει με τη διαπίστωση πως όσο η κοινωνία θα αλλοιώνει τις φυσικές ορέξεις, θα συνεχίζουν να υπάρχουν κακές γυναίκες και απαίσιοι άνδρες όσο και δυστυχισμένες ψυχές. O Ντιντερό εκθειάζει τη φύση ως πηγή ελευθερίας και καταδικάζει τις θεσμικές και εκκλησιαστικές συμβάσεις.