Φονικές θρησκείες

Νομίζατε πως ο Θεός έχει πεθάνει και έχει ενταφιαστεί, ή τουλάχιστον ότι έχει οριστικά εκδιωχθεί από τον δημόσιο χώρο. Στον βρόντο των βομβών και στη λάμψη των πυρκαγιών, στις λιτανείες του μίσους και στις κατάρες των αυτοανακηρυχθέντων εκπροσώπων του, ανακαλύπτετε, έντρομος, ότι ο Θεός επιστρέφει δριμύτερος, και μάλιστα με πάταγο. Πράγματι, ποιος θα μπορούσε με αποτελεσματικότερο τρόπο να συγκεντρώσει παρόμοια πλήθη, να υψώσει τέτοια τείχη, να εξάψει τέτοια πάθη, να μετατρέψει γυναίκες σε φαντάσματα και νέους ανθρώπους σε φλεγόμενες δάδες; Ο Θεός; Τρόπος του λέγειν. Διότι για τον Θεό δεν γνωρίζουμε τίποτα. Για τη θρησκεία γίνεται όλη η συζήτηση, δηλαδή για τους χίλιους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι φαντάζονται τη θεία δύναμη και οργανώνουν τις σχέσεις τους μαζί της και μεταξύ τους. Τι συνέβη; Γιατί αυτή η “ψευδαίσθηση”, που η ορθολογική Δύση δεν έπαυε να προβλέπει ότι θα εξαφανιστεί, αντιστέκεται με επιτυχία εκεί όπου ταπεινώθηκαν οι μεγάλες κοσμικές ουτοπίες που γέννησε η νεωτερικότητα; Έχω μερικές ιδέες γύρω απ’αυτό το ζήτημα, που δεν είναι δα όλες τόσο πρωτότυπες· αλλά δεν θέλω να σας μιλήσω γι’ αυτό. Δεν θέλω να σας μιλήσω για τα αίτια της θρησκείας, αλλά για τα αποτελέσματά της, και ειδικότερα για ένα από τα αποτελέσματά της: για τη φονική βία στην οποία επιδίδονται τόσοι θιασώτες της, καθώς και για τους τρόπους αντίστασης σ’ αυτήν. Ε. Β.