Χρόνος: Από τον μύθο του Κρόνου στο Cern

Ο χρόνος δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Καταλαμβάνει το σύμπαν, μεταλλάσσεται, δονείται, ταλαντώνεται. Αλλά τι είναι ακριβώς; Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτόν; Μπορούμε να σκοτώσουμε τον χρόνο/Κρόνο; Υπάρχει ο χρόνος των μεγάλων, κοσμικών διαστάσεων. Υπάρχει ο εμπειρικός χρόνος, που επηρεάζεται από τη μνήμη και την επιθυμία. Υπάρχει ο χρόνος που μετριέται με τον χτύπο της καρδιάς μας. Ο χρόνος είναι ένα μυστήριο για τους ανθρώπους, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, ακόμα και για τους επιστήμονες, όπως ο Νεύτων, ο Αϊνστάιν και ο Πλανκ, που προσπάθησαν να τον εξηγήσουν. Ρέει; Στέκεται ακίνητος; Μπορεί να μετρηθεί; Πώς τον επιβραδύνει η βαρύτητα; Πώς τον σταματούν οι μαύρες τρύπες; Πάντα ζούσαμε μέσα στον χρόνο, ο οποίος ωστόσο δεν είναι αιώνιος. Ο διάσημος φυσικός Guido Tonelli μας οδηγεί σ’ ένα ταξίδι στην ιστορία, στην επιστήμη, στην τέχνη και στη φιλοσοφία, όπου θα επιχειρήσουμε να συλλάβουμε λίγο καλύτερα την έννοια του χρόνου και τη σχέση μας μαζί του. Ένα ταξίδι στο οποίο θα μάθουμε επίσης να αφουγκραζόμαστε τον ρυθμό του εσωτερικού μας χρόνου, να νιώθουμε την ταχύτητα, την αναμονή και την επιτάχυνση, που αλλάζουν τις διαστάσεις του χρόνου στη μνήμη και στις προσδοκίες μας. «Οι αρχαίοι Έλληνες αναπαρέστησαν τον Κρόνο ως Τιτάνα, γιο του Ουρανού και της Γαίας, ο οποίος καταβρόχθιζε τα παιδιά του γιατί του είχαν προφητεύσει πως ένα από αυτά θα τον εκθρόνιζε. Τρομερή μεταφορά των πιο μύχιων αγωνιών μας: ο χρόνος φθείρει και αφανίζει όχι μόνο εμάς τους ίδιους, αλλά και όλη τη γενιά μας και μαζί της τα έργα που φανταζόμαστε ότι θα αντέξουν στον χρόνο. Μόνο ο Δίας κατάφερε να γλιτώσει από τη μοίρα του, διότι ο Κρόνος, εξαπατημένος από τη σύζυγο-αδελφή του Ρέα, κατάπιε μια πέτρα αντί για το νεογέννητο. Έτσι, δηλητηριάζοντας τον πατέρα του, ο Δίας εκπλήρωσε την προφητεία και πήρε τη θέση του ως άρχοντα της πλάσης. Από τότε το όνειρο να σκοτώσει κάποιος τον Κρόνο επανέρχεται στην ανθρώπινη κοινότητα με τη μορφή της επιθυμίας να σταματήσει ο χρόνος ή της ψευδαίσθησης ότι μπορούμε να τον εκτοπίσουμε από την κεντρική θέση που καταλαμβάνει στη φύση. Αλλά θα μπορέσουμε ποτέ να απαλλαγούμε πραγματικά από τον Κρόνο;»

Guido Tonelli (Συγγραφέας)

Ο Guido Tonelli, φυσικός στο CERN της Γενεύης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, είναι ένας από τους πατέρες της ανακάλυψης του μποζονίου του Χιγκς. Έχει λάβει το διεθνές βραβείο Fundamental Physics Prize (2013) και το βραβείο Enrico Fermi της Ιταλικής Εταιρείας Φυσικής (2013), ενώ το 2014 του απονεμήθηκε τιμητικό μετάλλιο από τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας. Από τις Εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Γένεση – Η μεγάλη ιστορία της προέλευσης του κόσμου.

(Πηγή: “Εκδόσεις Διόπτρα”, 2023)

 

 

 

Μαρία Οικονομίδου (Μεταφραστής)

Η Μαρία Οικονομίδου έχει μεταφράσει αρκετά ιταλικά βιβλία και το 2009 κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Ιταλικής Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ.

(Πηγή: “Εκδόσεις Πατάκη”, 2022)