Ωδή στη χαρά

ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ η ξυλογραφία που κοσμεί το εξώφυλλο, φιλοτεχνημένη από τον Γερμανό εξπρεσσιονιστή γλύπτη και χαράκτη Ernst Barlach για τη βερολινέζικη έκδοση της Ωδής του 1927 (Cassirer), αποδίδεται σε μπλε Πρωσίας. Το σώμα τυπώθηκε σε χαρτί ανώτερης ποιότητας του ιστορικού γερμανικού εργοστασίου Zanders και το εξώφυλλο σε φίνο χαρτί Αλσατίας. Το χειροποίητο ράψιμο με διπλή κλωστή ανέλαβε η καλλιτέχνιδα βιβλιοδέτρια και συντηρήτρια βιβλίων Βασιλική Βλάχου. Το ποίημα «Στη Χαρά» του Σίλλερ είναι βεβαίως από τα γνωστότερα ποιήματα της γερμανόφωνης ποίησης. Μελοποιήθηκε πάνω από εκατό φορές, με γνωστότερη τη μελοποίηση του Μπετόβεν, του πλέον πολυπαιγμένου μουσικού έργου παγκοσμίως. Η τόλμη αλλά και ο βαθύς ρυθμός που διατρέχει την Ωδή στη χαρά, όπως επικράτησε να ονομάζεται το ποίημα στην Ενάτη Συμφωνία λόγω του ενθουσιαστικού και υμνητικού του χαρακτήρα, η ανατρεπτική αλλά και η στοχαστική διάθεση, το ανέδειξαν σε ένα από τα σπουδαιότερα ποιήματα του Σίλλερ.

Friedrich Von Schiller (Συγγραφέας)

Μέγας γερμανός δραματικός συγγραφέας και ποιητής. Γεννήθηκε στο Μάρμπαχ της Βυρτεμβέργης στις 10 Νοεμβρίου του 1759 και πέθανε στη Βαϊμάρη στις 10 Μαΐου 1805. Η καταγωγή του ήταν ταπεινή και η ζωή του γεμάτη δυσχέρειες. Σπούδασε νομικά και ιατρική. Το πρώτο ώριμο έργο του είναι το δράμα “Οι ληστές” (Die Rauber, 1783), μια τολμηρή διακήρυξη ελευθερίας εναντίον της τυραννικής και διεφθαρμένης ηθικά κοινωνίας. Το 1783 εκδίδεται το δραματικό έργο “Η συνωμοσία του Φιέσκο στην Γένουα”· το 1784 το “Ραδιουργία και έρως” και το 1787 το “Δον Κάρλος”. Την ίδια χρονιά γράφει την “Ωδή στη Χαρά” και εγκαθίσταται στη Βαϊμάρη. Γνωρίζεται με τον Γκαίτε (1788) και διορίζεται καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ιένας (1789). Ασχολείται με την συγγραφή ιστορικών έργων, σημαντικότερο εκ των οποίων είναι η “Ιστορία του τριακονταετούς πολέμου”. Το 1790 νυμφεύεται την Σαρλόττε φον Λέγκενφελτ και αποκτά δυο γιους και δυο κόρες. Το 1791 ασθενεί σοβαρά από υπερκόπωση και κινδυνεύει να πεθάνει. Μεταφράζει αρχαίους έλληνες και λατίνους συγγραφείς και γράφει ορισμένα από τα πιο γνωστά του ποιήματα. Παράλληλα ασχολείται με την μελέτη της φιλοσοφίας του Καντ, καρπός της οποίας είναι θαυμάσια φιλοσοφικά και αισθητικά δοκίμια, όπως το “Περί αφελούς και αισθηματικής ποίησης”. Το 1794 αναθερμαίνεται η φιλία του με τον Γκαίτε και αρχίζει η περίοδος της ωριμότητας. Γράφει μερικά από τα ωραιότερά του ποιήματα και μπαλλάντες. Τα δραματικά έργα της περιόδου αυτής είναι: η τριλογία του “Βαλλενστάιν” (1800), Μαρία Στούαρτ (1801), “Η παρθένος της Ορλεάνης (1801), “Η νύμφη της Μεσσήνης” (1803), “Γουλιέλμος Τέλλος (1804) και το ημιτελές “Δημήτριος”. Μετέφρασε πλήθος ξένων δραματικών έργων κυρίως αγγλικών και γαλλικών (Μάκβεθ, Φαίδρα κλπ.) Διηύθυνε τα περιοδικά “Οι ώρες” και “Ημερολόγιο των Μουσών”. Μαζί με τον Γκαίτε έγραψαν τα σατιρικά δίστιχα “Ξένια”.

 

Θανάσης Λάμπρου (Μεταφραστής)

Ο Θανάσης Λάμπρου γεννήθηκε το 1962 στην Λαμία. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, στο Πανεπιστήμιο της πόλης Φράιμπουργκ (Freiburg i. Br.), όπου σπούδασε από την αρχή φιλοσοφία, κλασική φιλολογία και ιστορία της τέχνης. Το 1991 έλαβε το πτυχίο (Μagister Αrtium) της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ και στη συνέχεια, ως υπότροφος γερμανικού Ιδρύματος, εκπόνησε διδακτορική διατριβή στον τομέα της Φιλοσοφίας και ανακηρύχθηκε το 1994 Διδάκτωρ Φιλοσοφίας (Ph.D.) του ιδίου Πανεπιστημίου. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 δημοσιεύτηκαν, σε ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά περιοδικά, πρωτότυπα κείμενα και μεταφράσεις του, ενώ τη διετία 1998-2000 δίδαξε Θεωρία και Πράξη της Μετάφρασης στο Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών. Δημοσίευσε το πρώτο του ποιητικό βιβλίο “Περισυλλογή” το 1992. Έως το 2012 ακολούθησαν άλλα τέσσερα ποιητικά βιβλία: “Τρίπτυχο” (1995), “Ανεπιστρεπτί” (2000), “Λαβύρινθος” (2004), “Μελέτη θανάτου” (2012). Μετέφρασε επίσης σημαντικά έργα της ευρωπαϊκής γραμματείας όπως: Αρθούρος Ρεμπώ, “Μία εποχή στην κόλαση” (1996), “Σίλλερ-Γκαίτε: Αλληλογραφία” (2001), Φρήντριχ Χαίλντερλιν, “Ύμνοι, ελεγεία και αποσπάσματα” (2006, Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Για τη μετάφραση στον “Αστρονόμο” του Ντουρς Γκρυνμπάιν (2012) θα αποσπάσει το Ελληνο-Γερμανικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης.