Όταν η ανάσα γίνεται αέρας

Σε ηλικία τριάντα έξι χρόνων, στην ακµή της καριέρας του ως νευροχειρουργού, ο Πολ Καλανίθι διαγνώστηκε µε καρκίνο του πνεύµονα στο τέταρτο στάδιο. Τη µια µέρα ήταν ένας γιατρός που φρόντιζε τους ετοιµοθάνατους και την άλλη ένας ασθενής που έπρεπε να αγωνιστεί για τη ζωή του. Κι έτσι, ξαφνικά, το µέλλον που εκείνος και η γυναίκα του είχαν ονειρευτεί σβήστηκε για πάντα. Το “Όταν η ανάσα γίνεται αέρας” είναι το χρονικό της µεταµόρφωσης του Πολ Καλανίθι από έναν αφελή φοιτητή της ιατρικής που, όπως έγραφε, “ήθελε µε πάθος να δώσει απάντηση, δεδοµένου ότι όλοι οι οργανισµοί πεθαίνουν, στο τι είναι αυτό που κάνει µια ζωή πλήρη νοήµατος” σ’ έναν νευροχειρουργό του Στάνφορντ µε ειδίκευση στο πιο καίριο όργανο της ανθρώπινης ταυτότητας, τον εγκέφαλο, και τέλος σ’ έναν ασθενή και νέο πατέρα αντιµέτωπο µε την ίδια τη θνητότητά του. Τι δίνει αξία στη ζωή ώστε να τη ζεις σε πείσµα του θανάτου; Τι κάνεις όταν το µέλλον παύει πια να είναι µια σκάλα προς τους στόχους που έχεις θέσει στη ζωή σου και ξεφουσκώνει µέσα σ’ ένα αέναο παρόν; Τι σηµαίνει ν’ αποκτάς ένα παιδί, να µεγαλώνεις µια καινούρια ζωή, ενώ µια άλλη, η δική σου, αργοσβήνει; Ο Πολ Καλανίθι πέθανε τον Μάρτιο του 2015 ενώ έγραφε τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του. Τα λόγια του ζουν σαν ένας οδηγός, σαν ένα δώρο προς όλους εµάς. “Άρχισα να συνειδητοποιώ ότι, καθώς ερχόµουν αντιµέτωπος µε την ίδια µου τη θνητότητα, υπό µία έννοια τίποτα δεν άλλαζε και ταυτόχρονα άλλαζαν τα πάντα” έγραψε. “Έξι λέξεις του Σάµουελ Μπέκετ άρχισαν να επαναλαµβάνονται µέσα στο κεφάλι µου: ‘Δεν µπορώ να συνεχίσω. Θα συνεχίσω'”. Το “Όταν η ανάσα γίνεται αέρας” είναι ένας αλησµόνητος, θετικός και αισιόδοξος στοχασµός απέναντι στην πρόκληση της αντιµετώπισης του θανάτου και στη σχέση ανάµεσα στον γιατρό και στον ασθενή, από έναν σπουδαίο συγγραφέα που υπήρξε και τα δύο.

Paul Kalanithi (Συγγραφέας)

 

Άννα Παπασταύρου (Μεταφραστής)