Erinnerung

Η μικρή μου συνεισφορά για την επέτειο της Περισπωμένης — εφέτος συμπληρώνει δέκα χρόνια εκδοτικής δραστηριότητας (2011–2021). Ρίλκε ο πρώτος τίτλος των εκδόσεων, Ρίλκε και ο εκατοστός. Εδώ, βέβαια, σε αντίθεση με τις εκτενείς συνθέσεις των Ελεγειών, ανθολογούνται λίγα μικρά ποιήματα από το προγενέστερο έργο του ποιητή. Πρόκειται για τα ποιήματα εκείνα, ή περίπου εκείνα, που με μύησαν στο έργο του μεγάλου Λυρικού πριν από πολλά πολλά χρόνια, καθορίζοντας αποφασιστικά την ποιητική μου αντίληψη. Στο εξώφυλλο, διασκευάζοντας το απαράμιλλο παγώνι του William H. Bradley, θέλησα, με ένα σχέδιο, να αποτυπώσω το αρ νουβώ αισθητικό όραμα του οίκου. Και ο τίτλος; — «Erinnerung»: μια από τις ωραιότερες γερμανικές λέξεις που και μόνον η εκφορά της κάνει να αντηχεί όλη η σημασία της: ανάμνηση/εσωτερίκευση. Ίσως καμιά άλλη δεν ταιριάζει περισσότερο στον ποιητή που πίστευε πως το να δημιουργείς δεν είναι τίποτε άλλο από το να θυμάσαι βαθιά. (Σωτήρης Σελαβής) Αυτό είναι η νοσταλγία: να κατοικείς στα κύματα και πατρίδα να μην έχεις μες στα χρόνια. Κι αυτό είναι οι επιθυμίες: σιγανά συνομιλήματα καθημερινών ωρών με τα αιώνια. Κι αυτό είναι η ζωή. Ώσπου από ένα χθες η μοναχικότερη απ’ τις ώρες ανεβαίνει που, αλλιώς γελώντας απ’ τις άλλες αδελφές, μπρος στην αιωνιότητα σωπαίνει.

Rainer Maria Rilke (Συγγραφέας)

Ο Αυστρογερμανός ποιητής Ράινερ Μαρία Ρίλκε (1875-1926) γεννήθηκε στην Πράγα από πατέρα πρώην στρατιωτικό και μητέρα μια κοσμική γυναίκα, από πλούσια οικογένεια βιομηχάνων, κόρη αυτοκρατορικού συμβούλου. Ως παιδί και έφηβος δεν υπήρξε ιδιαίτερα ευτυχισμένος. Η παιδεία του ήταν ανοργάνωτη και αποσπασματική. Αρχικά ακολουθεί στρατιωτική εκπαίδευση, όμως αδυνατεί να προσαρμοστεί και τελικά λόγω εύθραυστης κράσης την εγκαταλείπει. Εισάγεται στην Εμπορική Σχολή του Λίντς, άλλα μετά από έναν χρόνο επιστρέφει στην Πράγα και συγκεντρώνεται στις σπουδές του το 1895 εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου και διδάσκεται λογοτεχνία, ιστορία της τέχνης, φιλοσοφία και για ένα εξάμηνο νομικά. Συνεχίζει τις σπουδές του σε Μόναχο και Βερολίνο. Ταξιδεύει ακατάπαυστα σε όλη την Ευρώπη. Καρπός των επισκέψεων του στη Ρωσία, που θα αποτελέσουν ορόσημο στη ζωή του, είναι το “Ωρολόγιον” (1905). Το 1901 παντρεύεται τη γλύπτρια Κλάρα Βέστχοφ και την ίδια χρονιά γεννιέται η κόρη τους. Εγκαθίσταται στο Παρίσι, το γεωγραφικό και καλλιτεχνικό του επίκεντρο για δώδεκα περίπου χρόνια, όπου συνδέεται στενά με τον Ροντέν και εξελίσσει ένα νέο ύφος ακραίας γλωσσικής και λυρικής εκλέπτυνσης, το όποιο αντανακλάται στα “Νέα Ποιήματα” (1907- 1908) και τις “Αναμνήσεις τον Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε” (1910). Περιέρχεται σε δημιουργική κρίση και βαθύτατη κατάθλιψη έως το 1922, όποτε εν μέσω δημιουργικού παροξυσμού ολοκληρώνει τις “Ελεγείες του Ντουίνο” (1923), που συνέλαβε σε μια στιγμή διαύγειας το 1912 στην Ιταλία, ενώ συνθέτει σε διάστημα λίγων μόλις ημερών τα “Σονέτα στον Ορφέα” (1923), εμπνευσμένα από τον θάνατο ενός νεαρού κοριτσιού· τα δύο αυτά έργα θα θεωρηθούν τα ποιητικά του αριστουργήματα και θα του χαρίσουν διεθνή φήμη. Ο Ρίλκε έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο Μυζό, κοντά στη λίμνη της Γενεύης, στην κοιλάδα του Ροδανού, και πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου του 1926 στο σανατόριο του Βαλμόν στην Ελβετία από λευχαιμία. Σύμφωνα με τον θρύλο ο Ρίλκε ασθένησε όταν αγκυλώθηκε από το αγκάθι ενός ρόδου καθώς φρόντιζε τον κήπο του.

 

Σωτήρης Σελαβής (Μεταφραστής) (Ανθολόγος)

Ο Σωτήρης Σελαβής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Είναι απόφοιτος της σχολής Τοπογράφων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Γνωρίζει γερμανικά, ιταλικά και αγγλικά. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό “Ποίηση” (τεύχη 15, 19, 23 & 25), ενώ τον Οκτώβριο του 2003 εκδόθηκε η πρώτη του αυτοτελής ποιητική συλλογή (“Bleuballet” εκδ. Νεφέλη) και το 2006 η δεύτερη (“Μην αγαπάς, κοιμήσου”, εκδ. Νεφέλη). Ποίημά του απέσπασε το 2004 την πρώτη θέση μεταξύ των ελληνικών συμμετοχών σε προγράμματα των British Council και Klandestini. Ασχολείται παράλληλα με τη ζωγραφική και κατά καιρούς έχει παρακολουθήσει μαθήματα σε εργαστήρια ζωγραφικής και ατελιέ. Το 2011 δημιούργησε τις εκδόσεις “Περισπωμένη” (www.perispomeni.gr).