Risorgimento – Μια ιστορία της ιταλικής εθνικής ενοποίησης

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τη διαδικασία διαμόρφωσης ενός εθνικοπατριωτικού κινήματος στην Ιταλία του πρώτου μισού του δέκατου ένατου αιώνα, η οποία ολοκληρώθηκε με την οικοδόμηση ενός ενιαίου ιταλικού κράτους. Πρόκειται για μια ιστορία που εντάσσεται σε ένα ευρύ πλαίσιο ευρωπαϊκών διαστάσεων, αλλά που εκτείνεται και πέραν της Ευρώπης. Η ιδέα του έθνους υπήρξε το συμβολικό σύστημα το οποίο καθοδήγησε αυτή τη συγκρουσιακή πολιτική και πολιτισμική εμπειρία. Ο όρος nazione (έθνος), που προέρχεται από τη λατινική λέξη natio, χρησιμοποιήθηκε ευρέως κατά τον Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους. Εκείνες, όμως, τις περιόδους δεν αποτελούσε μέρος του πολιτικού λεξιλογίου, παρά μόνο κατά τρόπο συμπτωματικό και περιθωριακό. Μονάχα κατά τη διάρκεια των έντονων πολιτικών και φιλοσοφικών συζητήσεων στην Ευρώπη του δέκατου όγδοου αιώνα ο όρος αυτός έλαβε καινούργιο περιεχόμενο — αλλά, όχι μόνο αυτό: βρέθηκε στην καρδιά της νέας πολιτικής που εγκαινιάστηκε με τις δύο επαναστάσεις του τέλους του δέκατου όγδοου αιώνα, εφόσον υποδήλωνε ένα νέο συλλογικό υποκείμενο στο οποίο ενυπήρχε η κυριαρχία. Αρχικά, το κίνημα του Risorgimento ήταν αδύναμο, διασπασμένο, ελάχιστα ριζωμένο στις πόλεις, για να μη μιλήσουμε για την ύπαιθρο. […] Μια mission impossible, λοιπόν, ήταν το κίνημα του Risorgimento. Κι όμως, όποιος στην αρχή έτσι έβλεπε τα πράγματα, στο τέλος θα αναγκαζόταν να αλλάξει γνώμη: όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις στην Ευρώπη, ένα κίνημα που φαινόταν καταδικασμένο να αποτύχει, κατόρθωσε να επιβληθεί, φτάνοντας μέχρι την οικοδόμηση ενός κράτους για το ιταλικό έθνος.

Alberto Mario Banti (Συγγραφέας)

Ο Αλμπέρτο Μάριο Μπάντι είναι καθηγητής σύγχρονης ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ερευνητικής και συγγραφικής του δραστηριότητας στην ιταλική και ευρωπαϊκή οικονομική, πολιτική και κοινωνική ιστορία, στην ιστορία των νοοτροπιών και σε ζητήματα μαζικής κουλτούρας, στο ευρύτερο πλαίσιο μελέτης της σύγχρονης πολιτισμικής ιστορίας. Θεωρείται ένας από τους πιο γόνιμους και πρωτοποριακούς μελετητές της διαμόρφωσης του σύγχρονου ιταλικού έθνους, αλλά και της ιστορίας των ευρωπαϊκών εθνικισμών. Κέντρο των μελετών του για την ιστορία του ιταλικού δέκατου όγδοου και δέκατου ένατου αιώνα αποτέλεσαν η ερμηνευτική του Risorgimento, η διαμόρφωση της νεωτερικής έννοιας του έθνους, οι συμβολισμοί, οι αναπαραστάσεις και οι χρήσεις του. Έχει συμμετάσχει σε πολλές εκδοτικές πρωτοβουλίες, σε εταιρείες ιστορικών μελετών και στη διεύθυνση σημαντικών ιστορικών περιο­δικών, ενώ έχει διδάξει σε ιταλικά και άλλα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Ανάμεσα στα έργα του: Storia della borghesia italiana. L’età liberale (1996)· La nazione del Risorgimento. Parentela, santità e onore alle origini dell’Italia unita (2000)· L’onore della nazione. Identità sessuali e violenza nel nazionalismo europeo dal XVIII secolo alla Grande Guerra (2005)· L’età contemporanea. Dalle rivoluzioni settecentesche all’imperialismo (2009)· Le questioni dell’età contemporanea (2010)· Sublime madre nostra. La nazione italiana dal Risorgimento al fascismo (2011)· Wonderland. La cultura di massa da Walt Disney ai Pink Floyd (2017)· La democrazia dei followers. Neoliberismo e cultura di massa (2020). (Πηγή: “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης”, 2022)

 

Δημήτρης Αρβανιτάκης (Μεταφραστής)

Ο Δημήτρης Αρβανιτάκης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών εργάστηκε στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας (1995-1998), όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Από το 2000 εργάζεται στο Μουσείο Μπενάκη, ως επιστημονικός συνεργάτης και υπεύθυνος του Τμήματος Εκδόσεων. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ιστορία των νεότερων χρόνων, με κύριους θεματικούς άξονες την ιστορία του Ιονίου, τη σχέση ιταλικού και ελληνικού κόσμου, τη διαμόρφωση της λογιοσύνης και την ιστορία της ιστοριογραφίας.
Έχει συμμετάσχει σε επιστημονικά συνέδρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ μελέτες του έχουν περιληφθεί σε περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων κ.α. Είναι μέλος της Γραμματείας σύνταξης του περιοδικού Τα Ιστορικά, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής και συντονιστής της έκδοσης των Έργων του Ανδρέα Κάλβου.

 

Ειρήνη Λυδάκη (Επιμέλεια)