Η δραματουργία του Koltès

Ο Μπερνάρ Μαρί Κολτές άφησε ένα πλήρες και ολοκληρωμένο έργο, ικανό να διασφαλίσει τη μετάβαση από ένα νεκρό θεατρικό τοπίο στην αναβίωση του θεάτρου και πιο συγκεκριμένα από την παρακμή των θεατρικών μορφών στην αναγέννησή τους. Η δημιουργία ενός ανανεωμένου, πρωτότυπου και επαναστατικού θεατρικού «μοντέλου» αποδεικνύει ότι ο συγγραφέας φέρνει εις πέρας ένα έργο που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας μεταβατικής εποχής: στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο προβάλλεται επιτακτική η ανάγκη αναζήτησης μιας ταυτότητας ή μιας σταθεράς ακόμα και αν αυτή οριοθετείται ανάμεσα στο μόνιμο και το εφήμερο. Στο σημείο αυτό, διαπιστώνουμε ένα παράδοξο που προκύπτει από τον φαντασιακό και ιδεατό συνδυασμό της σταθερότητας και της ρευστότητας, έννοιες αντινομικού χαρακτήρα, οι οποίες ωστόσο δημιουργούν μια κοινωνικο-θεατρική πραγματικότητα κατά την εκπνοή του 20ού αιώνα. Το θεατρικό έργο του Κολτές εξετάζεται εδώ από την οπτική της μελέτης του σημείου: η σημειολογική ανάλυση συνδυάζει αφενός μεν τις παραδοσιακές προσεγγίσεις της θεματικής, στυλιστικής και ρητορικής ανάλυσης, αφετέρου δε τις πιο πρόσφατες μεθόδους, δηλαδή την κοινωνικο-κριτική, την ψυχοκριτική και τη δομική ανθρωπολογία. Η σημειολογικού τύπου ανάλυση κρίνεται απαραίτητη για την κατανόηση ενός θεατρικού κειμένου, το οποίο προορίζεται εξ ορισμού για να ανα-παρασταθεί, δηλαδή για να ερμηνευθεί εκ νέου. Ο συγγραφέας δεν κρύβει τίποτα, ακριβώς όπως εκείνοι που φοβούνται ότι θα προδοθούν λέγοντας ψέματα. Ο Κολτές καταγγέλλει, με την ειλικρίνειά του, το χυδαίο και το αισχρό. Παρόλα αυτά, δεν πλήττει και δεν προσβάλλει κανέναν. Εκφράζεται με απλότητα και τολμά να εκφράσει, με τον δικό του τρόπο, τον ακατανόμαστο πόθο όλων των “κακο-γεννημένων” (mal-nés).

Μαρίκα Θωμαδάκη (Συγγραφέας)

Η Μαρίκα Θωμαδάκη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Ιστορία-Αρχαιολογία και Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ειδικεύθηκε στην Σημειολογία του Θεάτρου. Είναι καθηγήτρια θεωρίας και σημειολογίας του θεάτρου στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι μελέτες της προωθούν θεωρητικά τη θεατρολογία, με σαφή κατεύθυνση προς την παραστασιολογία, ως επιστήμη που αναλύει σε βάθος φαινόμενα της θεατρικής πράξεως. είναι ιδρύτρια και πρόεδρος του Κέντρου Σημειολογίας του Θεάτρου και Διευθύντρια εκδόσεως του περιοδικού “Θεατρογραφίες”. Είναι κριτικός θεάτρου, αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά θεάτρου της Ελλάδας και του εξωτερικού και συνεργάζεται με ξένα Πανεπιστήμια και διεθνή κέντρα μελέτης του θεάτρου. Επί σειρά ετών διδάσκει ως προσκεκλημένη καθηγήτρια στο θεατρικό εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Avignon. Έργα της ιδίας: “Lorenzaccio, de Musset: Syntaxe dramatique et discours politique”, 1999. “Σημειωτική του ολικού θεατρικού λόγου”, 1993. “Θεατρολογία και αισθητική. Προς μια θεωρία της ενεργειακής θεατρικότητας”, 1995. “Θεατρολογικοί προβληματισμοί”, 1996. “Κίτρινος θεός”, 1997, “La dramaturgie de Koltes”, 2001. “Η επανάσταση των νεκρών. Του Τάκη Αντωνίου: Το θέατρο του “αθέατου” λόγου”, 2001. “Θεατρικός αντικατοπτρισμός: Εισαγωγή στην παραστασιολογία”, 2001 “Essais sur le tragique”, 2002. “Φιλοσοφία του σημείου και χάος.Το πείραμα της θεατρικής μεταφοράς”, 2003, “Φωτοσκιάσεις των Αρχετύπων: Αναζητώντας το τελικό αίτιο στην Τέχνη και στο Θέατρο”, 2010, “Relire Don Juan de Moliere”, 2014.

 

Αναστασία Μπάρτζη (Μεταφραστής)

 

Αθηνά Δ. Μιράσγεζη (Επιμέλεια)

Η Αθηνά Μιράσγεζη κατάγεται από τη Μικρά Ασία. Σπούδασε φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (τομέας φιλοσοφίας), στο Paris I όπως και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales με υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης. Από το 1998 διδάσκει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στη Σχολή Ικάρων. Bιβλία της: Η Αισθητική μετά τον Nietzsche, Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης, 1998· La crise des valeurs du point de vue des masses solitaires, Athenes: Institut du livre-A. Kardamitsa, 1999· La castration en tant que complexe de la perte de la mort, Athenes: Institut du livre-A. Kardamitsa 1999· Ο λαιμός του Ιονέσκο, Ευρυδίκη 2001.