Προφανώς και στο ζήτημα του “έθνους”, ίσως σ’ αυτό περισσότερο, προέχει η ανάγκη προκαταρκτικής αποσαφήνισης των εννοιολογικών εργαλείων για την κατανόησή του. Η διασταύρωση επίσης ιστορικότητας και κανονιστικότητας, χωρίς αναγκαίο βέβαια τίμημα τον σχετικισμό των προσπελάσεων της ιστορίας και των ιδεών γι’ αυτήν, αποτρέπει την εισβολή του φολκλορισμού των μεθοδεύσεων του “πολιτικώς ορθού” που κυκλοφορεί κατά τα τελευταία χρόνια ως “απορρυθμιστική” πρακτική στη διεξαγωγή της έρευνας. Όπως υποδεικνύεται στο παρόν βιβλίο, οι διεργασίες ανάδυσης και στερέωσης του εθνικού κράτους συναπαρτίζουν αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο που δεν θα μπορούσε να συρρικνωθεί στο “παροντικό” πεδίο παρατήρησης των ανθρωπολόγων, ενώ στην οπτική υποψιασμένων ιστορικών μπορεί να αποτελέσει πραγματικότητα γνώσιμη και κατανοήσιμη. Η προτεινόμενη στους “κόμβους” της σημερινής συζήτησης ερμηνευτική δυάδα: “εθνότητα” – “εθνικό κράτος”, στο βαθμό βέβαια που εμπλουτίζει διαρκώς την ιστορική της τεκμηρίωση, εκπέμπει τη βεβαιότητα ότι μπορεί να καταστήσει ταυτόχρονα “ανενεργές” τις δύο αντιτιθέμενες, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θεωρίες για το “έθνος” (“γενεαλογική”, “κατασκευαστική”), με τον διπλά νοηματοδοτούμενο αυτόν όρο να συνεχίζει την έμμεση σταδιοδρομία του στην εννοιολόγηση τόσο της “εθνότητας” όσο και του “εθνικού κράτους”.
Παναγιώτης Χ. Νούτσος (Συγγραφέας)
Ο Παναγιώτης Νούτσος γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1948. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Δυτικού Βερολίνου (Freie και Technische Universitat). Αναγορεύθηκε διδάκτωρ (1979) και υφηγητής (1982) της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Είναι καθηγητής (1988) της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει από το 1980. Κατά τη διάρκεια ετήσιας (1987 / 1988) εκπαιδευτικής άδειας εργάσθηκε ερευνητικά, έδωσε διαλέξεις και δίδαξε στα Πανεπιστήμια I, IV και Χ των Παρισίων, ενώ στο πλαίσιο αντίστοιχης άδειας (1994 /1995) εργάσθηκε ερευνητικά στα Πανεπιστήμια RMIT (Μελβούρνη), Pomona College (Λος Άντζελες) και New York University. Κατά τα έτη 1991-1994 ήταν Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
