Μια σύντομη ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης

Η στάση απέναντι στον θάνατο, η θρησκευτικότητα γενικά, τα δημογραφικά φαινόμενα κλπ. μας οδηγούν στο να θέσουμε άλλο ένα ερώτημα: κατά πόσον οι νοοτροπίες και συμπεριφορές επηρεάστηκαν κατά τη διάρκεια του 1821, αν προέκυψαν νέες ευαισθησίες, αν σχηματίστηκε η εικόνα ενός διαφορετικού κόσμου σε αντίθεση με το όραμα της σωτηρίας που είχε επιβάλει η εκκλησία, το πώς συνειδητοποιείται και βιώνεται η Επανάσταση ανάλογα με τις περιοχές και τις κοινωνικές ομάδες. Και στο επίπεδο της καθημερινότητας διερευνητέο, επίσης, πώς αντιμετωπίζονται τα διάφορα προβλήματα που η επαναστατική διαδικασία τα φέρνει, πολλές φορές βιαίως, υπό νέα διαπραγμάτευση: η διαφορετική αίσθηση του χώρου και του χρόνου, ιδιαίτερα λόγω της μεγάλης κινητικότητας ανθρώπων και ιδεών· οι αλλαγές στην ένδυση, τον οπλισμό, τη διασκέδαση, τη διατροφή, την κατοικία, στα επιδεικτικά μοντέλα γενικά· η διάθεση για άμεση χαρά και απόλαυση, σε συνδυασμό με την αίσθηση ή τον φόβο του επικείμενου θανάτου. Ποιος τελικά είναι ο επαναστατημένος Έλληνας; Δεν είναι ακόμη εύκολη μια συνεκτική απάντηση. Ωστόσο, κάποια στοιχεία που διάσπαρτα αναφέρθηκαν, δείχνουν ότι αυτό το ερευνητικό πεδίο δεν θα λειτουργήσει εν κενώ και ότι η δυναμική της Επανάστασης άφησε, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, το βαθύτερο αποτύπωμά της σε όλους που συμμετείχαν σε αυτή, επώνυμους και μη.

Χρήστος Λούκος (Συγγραφέας)

Ο Χρήστος Λούκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Το 1967 αποφοίτησε από το τμήμα Ιστορίας και αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1974-1992 ήταν ερευνητής στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (1982-1985). Το 1984 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Ιστορία από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1992 εκλέχθηκε αναπληρωτής καθηγητής και το 1996 καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δίδαξε, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, την Επανάσταση του 1821, την Καποδιστριακή περίοδο, κοινωνικά προβλήματα των νεοελληνικών πόλεων, άλλα ζητήματα της ιστορίας του ελληνικού κράτους, ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας, καθώς και Εισαγωγή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής.
Είναι ιδρυτικό και ενεργό μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, η οποία, μεταξύ άλλων, εκδίδει το ιστορικό περιοδικό Μνήμων. Από το 1994-2006 διεύθυνε το πρόγραμμα «Η πόλη στους νεότερους χρόνους» στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, όπου μεταξύ των άλλων δημιουργήθηκαν βάσεις δεδομένων για την Ερμούπολη και γι’ άλλες ελληνικές πόλεις (βλ. cities.ims.forth.gr).
Είχε τη γενική εποπτεία της ταξινόμησης του Δημοτικού αρχείου της Ερμούπολης και των δημοτικών-κοινοτικών αρχείων: Άνω Σύρου, Κέας, Αμοργού, Βιλίων, Αιγίου, Σύμης, Οινουσσών, Σαντορίνης και Σερίφου.