Ο ύπνος των δικαίων

Γεννημένος το ’41 ο Χίλμπιγκ θεωρείται μια από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φωνές της μεταπολεμικής Γερμανίας. Η σκληρότητα της περιγραφής μιας κοινωνίας που μάχεται με τους πιο σκοτεινούς δαίμονές της, η ωμή, ενίοτε αβάσταχτη αλήθεια των ηρώων του σε συνδυασμό με την παράνοια της καθημερινότητας, κατέταξε τον Χίλμπιχ στους «σκληρούς» συγγραφείς, τον οποίο οι συμπατριώτες του συνήθως απέφευγαν να διαβάσουν. Σήμερα αποκτά πολυάριθμο και ολοένα και πιο φανατικό κοινό. Ο εφιάλτης είναι πίσω μας, οι ανησυχητικές ομοιότητες με το παρόν μας έλκουν, γιατί μας φωτίζουν, κυρίως όμως είμαστε πλέον σε θέση να αντιληφθούμε την συγκλονιστική ανθρωπιά που αναδύεται μέσα από την τραγωδία των δοκιμαζόμενων προσώπων Σωσίες, η ένοχη συνείδηση ενός δολοφόνου, φανατική αστυνομία και αδιανόητοι έρωτες, συνθέτουν τον αποκαλυπτικό πίνακα της μεταπολεμικής Γερμανίας, ο οποίος σύμφωνα με τους κριτικούς, φέρνει στο νου εικόνες από κινηματογραφικά αριστουργήματα όπως το «Στάλκερ» του Ταρκόφσκι και «Οι ζωές των άλλων». Η συλλογή διηγημάτων «Ο ύπνος των δικαίων», δεν είναι ένα ακόμα βιβλία για τον πόλεμο και τις συνέπειες του. Είναι ένα βιβλίο για την ανθρώπινη παράνοια και τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής, τα γυμνά βιομηχανικά τοπία που την αντικατοπτρίζουν, απ’ όπου προκύπτει όχι μια ποιητική πρόζα, αλλά μια καθαρή ποίηση, η οποία θέλει, ως τέτοια, να σώσει τον κόσμο. Το βιβλίο του Χίλμπιχ δεν συγκρίθηκε απλώς με τη «Μελαγχολία της Αντίστασης» και «Το Τανγκό του Σατανά» του Λάζλο Κρασναχορκάι, αλλά επαινέθηκε από τον ίδιο τον Ούγγρο συγγραφέα ως ένα από τα καλύτερα βιβλία του καιρού του. Ο Χίλμπιχ καταπιάνεται με το αρχέγονο θέμα της λογοτεχνίας: το πέρασμα μέσα απ’ το σκοτάδι προς ένα κάποιο φως.

Wolfgang Hilbig (Συγγραφέας)

Ο Wolfgang Hilbig γεννήθηκε στο Meuselwits της Γερμανίας το 1941, στην πόλη όπου κατά τη διάρκεια του πολέμου λειτουργούσε παράρτημα του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ, και η οποία βομβαρδίστηκε από τους συμμάχους, ενώ μετά τον πόλεμο εξελίχθηκε σε βιομηχανικό κέντρο παραγωγής κάρβουνου. Ο πρό-πάππους του Χίλμπιγκ είχε μετοικίσει από το Bilgoraj της Πολωνίας στη Θουριγγία (Thüringen) πριν τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ ο πατέρας του συγκαταλέγεται στους αγνοούμενους από τη μάχη του Στάλινγκραντ. Ο ίδιος μεγάλωσε με τη μητέρα και τον αναλφάβητο παππού του σε ένα σπίτι χωρίς βιβλία. Εργάστηκε ως εργάτης γεωτρύπανου και ως κατασκευαστής εργαλείων, ενώ παράλληλα άρχισε να γράφει ποίηση, όμως η έκδοση των έργων του στην Ανατολική Γερμανία απαγορεύτηκε, καθώς δεν συμμορφώθηκε ποτέ με τις επιταγές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Η αναγνώριση ήρθε στη δεκαετία του ’70 από τη δυτική Γερμανία όταν το 1979, η ποιητική του συλλογή Απουσία κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Fischer στη Φρανκφούρτη. Για το γεγονός αυτό καταδικάστηκε σε πρόστιμο στη γενέτειρά του. Μετά την αποτυχία της Άνοιξης της Πράγας υπέστη νευρικό κλονισμό. Το 1985 όταν και πήρε για πρώτη φορά άδεια επίσκεψης στη Δυτική Γερμανία, στράφηκε και προς την πεζογραφία. Ο Χίλμπιγκ υπήρξε ένας αυτοδίδακτος συγγραφέας και αδηφάγος αναγνώστης, στον οποία άσκησαν έντονη επιρροή Γερμανοί Ρομαντικοί συγγραφείς όπως ο Χόφμαν, ο Τικ, αλλά και ο Πόε, ο Μπέκετ και ο Μπομπ Ντύλαν. Ακόμα και μετά την ενοποίηση της Γερμανίας και την μεταφορά στου Βερολίνο το 1985 διατήρησε την ίδια θεματική, καθώς και τον έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα στα γραπτά του, τα οποία αποτυπώνουν μέσω ενός θραυσματικού ποιητικού λόγου, τον παραλογισμό μιας εφιαλτικής καθημερινότητας στην Ανατολική Γερμανία. Σήμερα θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς συγγραφείς της Γερμανίας. Έχει λάβει πλήθος βραβείων, με αποκορύφωμα το βραβείο Μπύχνερ το 2002 για το σύνολο του έργου του. Πέθανε το 2007 από καρκίνο.

 

Αλεξάνδρα Παύλου (Μεταφραστής)