Πρόσφυγες και εκπαίδευση – Καλαμαριά και Νέα Ιωνία Αττικής (1919 – 1930)

Η σω­στή εκ­παί­δευ­ση δί­νει στους αν­θρώ­πους την ελευ­θε­ρία της σκέ­ψης, της κρί­σης, της έκ­φρα­σης των συ­ναι­σθη­μά­των. Απο­τε­λεί δι­α­βα­τή­ριο ποι­ο­τι­κής ζω­ής. Στην Ελ­λά­δα της δε­κα­ε­τί­ας του 1920 επι­κρα­τού­σαν φτώ­χεια, υπα­νά­πτυ­ξη, αναλ­φα­βη­τι­σμός. Επι­στέ­γα­σμα ο ερ­χο­μός των προ­σφύ­γων. Το επί­πε­δο εκ­παί­δευ­σης στη χώ­ρα γε­νι­κά, και ιδι­αί­τε­ρα στους προ­σφυ­γι­κούς συ­νοι­κι­σμούς, ήταν ση­μα­ντι­κά υπο­βαθ­μι­σμέ­νο. Οι ελ­λεί­ψεις σε σχο­λι­κά κτή­ρια και δα­σκά­λους με­γά­λες. Οι μα­θη­τές επι­βί­ω­ναν με συσ­σί­τια. Για να φτά­σουν στο σχο­λείο περ­πα­τού­σαν με­γά­λες απο­στά­σεις. Τα ρού­χα τους μπα­λω­μέ­να και τα πα­πού­τσια τους τρύ­πια, μού­σκευ­αν στη βρο­χή. Τα σχο­λι­κά βι­βλία πο­λυ­τέ­λεια. Τα είχαν λί­γοι. Κι όμως, η πλει­ο­ψη­φία των τό­τε παι­δι­ών, ξε­περ­νώ­ντας τις δυ­σκο­λί­ες, έμα­θε γράμ­μα­τα, απέ­κτη­σε γνώ­σεις και εμπει­ρί­ες ζω­ής. Ήταν η γε­νιά που συ­νέ­βα­λε κα­θο­ρι­στι­κά στην ανα­γέν­νη­ση της Ελ­λά­δας.

Μιχάλης Παπαδόπουλος (Συγγραφέας)

Ο Μι­χά­λης Πα­πα­δό­που­λος γεν­νή­θη­κε το 1936 στη Δρά­μα. Σπού­δα­σε Πο­λι­τι­κός Μη­χα­νι­κός στο ΑΠΘ. Δού­λε­ψε για μια δε­κα­ε­τία ως ελεύ­θε­ρος επαγ­γελ­μα­τί­ας στη Δυ­τι­κή Μα­κε­δο­νία. Στη συ­νέ­χεια εκ­πό­νη­σε το δι­δα­κτο­ρι­κό του στο Άα­χεν της Γερ­μα­νί­ας. Με­τά τη Με­τα­πο­λί­τευ­ση επέ­στρε­ψε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη όπου και εξε­λέ­γη κα­θη­γη­τής στο Τμή­μα Πο­λι­τι­κών Μη­χα­νι­κών (1976). Δι­ε­τέ­λε­σε Κο­σμή­το­ρας της Πο­λυ­τε­χνι­κής Σχο­λής (1988-1994), Αντι­πρύ­τα­νης (1994-1997) και Πρύ­τα­νης (1997-2003). Συ­γκλη­τι­κός για 15 συ­νε­χό­με­να χρό­νια. Για το έρ­γο του έχει τι­μη­θεί, με­τα­ξύ άλ­λων, από το Πα­νε­πι­στή­μιο του Κά­ρο­λου της Πρά­γας το 1998, «για την καλ­λι­έρ­γεια των γραμ­μά­των και του αν­θρω­πι­σμού σε πα­γκό­σμια κλί­μα­κα». Τι­μή­θη­κε ακό­μη από τον Πρό­ε­δρο της Ομο­σπον­δι­α­κής Δη­μο­κρα­τί­ας της Γερ­μα­νί­ας, με την απο­νο­μή του «με­γά­λου σταυ­ρού αξί­ας» σε «ανα­γνώ­ρι­ση των δι­α­κε­κρι­μέ­νων υπη­ρε­σι­ών που προ­σέ­φε­ρε στην ανά­πτυ­ξη των ελ­λη­νο­γερ­μα­νι­κών επι­στη­μο­νι­κών σχέ­σε­ων». Είναι η με­γα­λύ­τε­ρη δι­ά­κρι­ση που μπο­ρεί να απο­δο­θεί σε μη Γερ­μα­νό πο­λί­τη. Εκτός των πα­νε­πι­στη­μι­α­κών συγ­γραμ­μά­των και των πο­λυ­ά­ριθ­μων επι­στη­μο­νι­κών δη­μο­σι­εύ­σε­ων, έχουν εκ­δο­θεί από τις εκ­δό­σεις Ια­νός και δύο δο­κί­μιά του με τίτ­λους Με­τά το Αμ­φι­θέ­α­τρο (2000) και Με μο­λύ­βι και χαρ­τί (2004). Ομό­τι­μος κα­θη­γη­τής από το 2003. Δι­ε­τέ­λε­σε Πρό­ε­δρος του Παι­δα­γω­γι­κού Ιν­στι­τού­του (2004-2006) και Πρύ­τα­νης του Πα­νε­πι­στη­μίου Frederick της Κύ­πρου (2006-2008). Είναι πα­ντρε­μέ­νος από το 1964 με τη Βι­ο­λέτ­τα και έχουν δύο παι­διά, τον Άγι και τη Χά­ρις-Όλ­γα.