Υποχρεωτική ευδαιμονία

Με μια ψυχρή, όλο ακρίβεια πρόζα και με μια ανησυχητική αίσθηση του παραλόγου, οι τέσσερις νουβέλες του Ρουμάνου συγγραφέα Νόρμαν Μάνεα δημιουργούν μια εικόνα της καθημερινής ζωής σ’ ένα χοντροκομμένο αστυνομικό κράτος, τη Ρουμανία των τελευταίων χρόνων του Τσαουσέσκου, και εισάγουν στο εσωτερικό ενός κόσμου που έχασε τον λόγο ύπαρξής του, σε μια «αντικανονική κανονικότητα». Στην Ανάκριση, μια γυναίκα στην απομόνωση, φυλακισμένη με ασαφείς πολιτικές κατηγορίες, ανακρίνεται από έναν πράκτορα της ασφάλειας, που τα δείγματα της καλοσύνης, συμπάθειας και αδυναμίας του ανακριτή γίνονται το απόλυτο βασανιστήριο. Στο ένα παράθυρο στην εργατική τάξη παίζει με το δευτερεύον θέμα ενός μηχανισμού παραθύρου που κατά κάποιο τρόπο οδηγεί σε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο του Βουκουρεστίου. Στο αδιάβροχο κάποια ζευγάρια, μετά από ένα βραδινό γεύμα, οδηγούνται στην καχυποψία και την παράνοια όταν κάποιος αφήνει πίσω ένα αδιάβροχο, του τύπου που φορούν οι κρατικοί πράκτορες ασφαλείας. Ή συνθετική βιογραφία περιγράφει τις καριέρες συντρόφων στο Βουκουρέστι που προσκολλούνται στα ιδανικά της επανάστασης με κάθε τρόπο, ανεξάρτητα από τις αντιφάσεις. Και οι τέσσερις νουβέλες εκφράζουν με μεγάλη οξυδέρκεια και λεπτότατη ανάλυση τον τρόμο και την ελπίδα, τον φόβο και την αλληλεγγύη, τη χιουμοριστική κοινοτοπία της καθημερινότητας και την οδυνηρή αναζήτηση ενός ιδανικού. Ή υποχρεωτική ευδαιμονία είναι το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο ενός ανθρώπου που οι New York Times χαρακτήρισαν ως έναν “από τους πλέον ευφάνταστους συγγραφείς που ήρθαν από την Ανατολική Ευρώπη κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες”.