Στις συγχορδίες του χρόνου – 17 διηγήματα για τον χρόνο εμπνευσμένα από ζωγραφικά έργα του Ιωάννη Μητράκα

Ο χρόνος είναι ο κλειδοκράτορας, οικοδεσπότης της ζωής και ρυθμιστής της καθημερινότητάς μας. Αυτόν τον άυλο κόσμο απεικονίζει στα έργα του ο βραβευμένος ζωγράφος Ιωάννης Μητράκας, που μεταμορφώνει τον πίνακα σε οπτικό πανηγύρι με την πλούσια και αστείρευτη φαντασία του. Μια φαντασία γεμάτη σουρεαλισμό, κλειδί της διαφορετικής ματιάς του καλλιτέχνη προς την παράδοση, που αμφισβητείται από την εποχή μας. Μια φαντασία συντονισμένη στην απλότητα του ρυθμού και των καημών της ρωμιοσύνης σαν ζωντανού παρόντος με όλα τα σημερινά προβλήματα, δημιουργώντας νέους κόσμους, κάτι που είναι πάντα ο στόχος και το επίτευγμα της αληθινής τέχνης. Γιατί η τέχνη είναι ζωή! «Η ζωγραφική του Μητράκα είναι μια ζώσα ζωγραφική. Η παράδοση και το παρόν συγχωνεύονται και η τέχνη του αποκτά έναν χαρακτήρα διαχρονικό» αναφέρει ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος και ο Ράλλης Κοψίδης συμπληρώνει: «Τα έργα του είναι πηγαία και αληθινά και θα νικήσουν με το πέρασμα του χρόνου». Στον χρόνο, λοιπόν, αυτό το μεγάλο δώρο της ζωής μας είναι αφιερωμένη η έκδοση, όπου 17 έργα του ζωγράφου για τον χρόνο στάθηκαν αφορμή έμπνευσης για 17 καταξιωμένους συγγραφείς. Ας «ταξιδέψουμε» μαζί τους πάνω στα φτερά του πινέλου και της πένας τους διασχίζοντας μαζί τον χρόνο, διψασμένοι για ιστορίες, περιπέτειες και μεταμορφώσεις, κι ας ζήσουμε το μεγάλο Τώρα!

Συλλογικό έργο (Συγγραφέας)

 

Ιωάννης Μητράκας (Ζωγράφος)

Ο Θραξ Ιωάννης Μητράκας γεννήθηκε το 1936 στον Προβατώνα του Έβρου από πρόσφυγες γονείς που ήρθαν κατατρεγμένοι από το Μεγάλο Μπογιαλίκι-Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας. Σπούδασε Κοινωνική Πρόνοια με μεγάλες δυσκολίες και δίνοντας εξετάσεις στο τότε Υπουργείο Πρόνοιας κατάφερε να περάσει πρώτος στις εξετάσεις και να διοριστεί στη ΔΕΗ Αλιβερίου σαν κοινωνικός λειτουργός. Τη δεκαετία του 1970 υποστήριξε με το ζωγραφικό έργο του τα θανατηφόρα ατυχήματα και τα εργασιακά προβλήματα των λιγνιτωρύχων του Αλιβερίου, έργο που έφερε αντιδράσεις, όχι μόνο στη διοίκηση του λιγνιτωρυχείου, αλλά και στους κόλπους της εκκλησίας, καθώς ζωγράφιζε λιγνιτωρύχους θέτοντας στην κεφαλή τους φωτοστέφανο αγίου. Τα θέματα αυτά όμως ξεπεράστηκαν, αφού διατυπώθηκε πως ο ζωγράφος δεν αγιοποίησε τον λιγνιτωρύχο, αλλά το επάγγελμά του. Έχοντας στα γονίδιά του τον βυζαντινό πολιτισμό και τον πολιτισμό της γενέθλιας Θράκης και αξιοποιώντας τα, πρόσθεσε και δικά του στοιχεία έμπνευσης που έδωσαν στο έργο του μια μοναδικότητα. Πολλοί επιστήμονες εντός και εκτός Ελλάδας ασχολήθηκαν με το έργο του ζωγράφου χαρακτηρίζοντάς το πρωτότυπο και πρωτοποριακό, μορφολογικά, θεματολογικά, χρωματολογικά και ρυθμολογικά, καθώς «ανοίγει την καστρόπορτα» της βυζαντινής τέχνης και την οδηγεί σε μια νέα δημιουργική πορεία του μέλλοντος, όπως της πρέπει.
Έχει δημιουργήσει πάνω από 3000 έργα, μερικά από τα οποία βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, στα Αρχαιολογικά Μουσεία Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης, Χαλκίδας, Κύμης, Αλιβερίου, Σπάρτης, Ορεστιάδας, Διδυμοτείχου, Σαμοθράκης κ.ά. Στο εξωτερικό, έργα του βρίσκονται στην Πινακοθήκη La cite of les mains του Παρισιού, στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής, στις Μητροπόλεις Γενεύης, Σουηδίας, Αυστραλίας και στην Κωνσταντινούπολη (Οικουμενικό Πατριαρχείο, Μεγάλη του Γένους Σχολή, Ζωγράφειο και σε πολλές εκκλησίες).
Ο ζωγράφος έχει πραγματοποιήσει 105 ατομικές και αναδρομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Κωνσταντινούπολη, Σόφια, Φιλιππούπολη κ.ά.) Με αφορμή τον εορτασμό των 2000 χρόνων της Χριστιανοσύνης, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έκδωσε αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων ΕΛΤΑ «͵β-2000 από Χριστού» με ζωγραφικά έργα του.
Έχει λάβει 26 βραβεία και τιμητικά μετάλλια για το έργο του και ξεχωρίζουν τα 3 τιμητικά οφίκια: «Άρχων Αγιογράφος» του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, «Άρχοντα Πρωτοσπαθάριου του Αγίου Ευγενίου Τραπεζούντος» του Οίκου των Κομνηνών της Μαδρίτης και του «Μεγάλου Άρχοντος των Ναϊτών Ιπποτών». Είναι συγγραφέας των βιβλίων: «Σαμοθράκη μυριαγαπημένη ουρανόεσσα» (Ακαδημία Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, 2007), «Αρμονική ποίηση μορφών βυζαντινής τέχνης» (Εκδόσεις Παρισιάνου, 2016) «Το ζωγραφικό σύμπαν του Μητράκα» (Εκδόσεις Παρισιάνου, 2018). Επίσης, έχουν εκδοθεί αρκετά βιβλία για το έργο του: «Μητράκας, 40 χρόνια δημιουργίας» (Στέλιος Λυδάκης-Μουσείο Πόλεως των Αθηνών, 2008), «Ορφικό Φως-Μητράκας» (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, 2017), «Ο βυζαντινός κόσμος του Μητράκα» (Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο, 2007), «Μητράκας» (Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, 2001 & 2008) κ.ά.

(Πηγή: “Αρτέον Εκδοτική”, 2025)