Γράμμα στον πατέρα

Η συγκλονιστική επιστολή ενός γιου προς τον πατέρα του – από τον συγγραφέα της Μεταμόρφωσης και της Δίκης και έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του εικοστού αιώνα. Στα τέλη του 1919, σε ηλικία 36 ετών και με αφορμή έναν έντονο διαπληκτισμό με τους γονείς του, ο Φραντς Κάφκα γράφει αυτό το γράμμα, σε μια προσπάθεια να κλείσει τους λογαριασμούς του με τον αυταρχικό πατέρα του, τον άνθρωπο που φαντάζει στα μάτια του απόλυτα τυραννικός και παντοδύναμος. Το γράμμα, που δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του παραλήπτη του, αποτελεί την πληρέστερη και πιο σημαντική αυτοβιογραφική μαρτυρία που έχει αφήσει ο Κάφκα. Αποτυπώνει τον ψυχισμό του συγγραφέα, ο οποίος ανατέμνει με βλέμμα απόλυτα διει­σδυτικό τη σχέση με τον πατέρα του και την ολέθρια επίδρασή της. Ένα κείμενο προσωπικό, τρυφερό και ευαίσθητο, που συγχρόνως διαθέτει ιδιαίτερη ρητορική και λογοτεχνική αξία, κατέχοντας ξεχωριστή θέση όχι μόνο στην εργογραφία του Κάφκα αλλά και στην παγκόσμια λογοτεχνία.

Franz Kafka (Συγγραφέας)

Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε στην Πράγα το 1883. Ήταν γιος ενός εύπορου εμπόρου εβραϊκής καταγωγής. Είχε τρεις αδελφές, οι οποίες έχασαν τη ζωή τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, καθώς και δύο μικρότερους αδελφούς, που όμως πέθαναν σε ηλικία δεκαπέντε και έξι μηνών αντίστοιχα. Ο Κάφκα σπούδασε νομικά και παράλληλα παρακολούθησε παραδόσεις γερμανικής λογοτε­χνίας. Στο τέλος του πρώτου έτους των σπουδών του, γνώρισε τον φοιτητή Μαξ Μπροντ, ο οποίος έμελλε να γίνει ένας από τους στενότερους φίλους του συγγραφέα μέχρι το τέλος της ζωής του. Μετά τις σπουδές, εργάστηκε ως ασκούμενος δικηγόρος στην Πράγα και στη συνέχεια σταδιοδρόμησε στον χώρο των ασφαλίσεων, αφιερώνοντας τον ελεύθερο χρόνο του στη συγγραφή.

Στο Βερολίνο ο Κάφκα γνώρισε τη Φελίτσε Μπάουερ, με την οποία αρραβωνιάστηκε δύο φορές, το 1914 και το 1917. Οι ερωτικές απογοητεύσεις, η δύσκολη σχέση με τον πατέρα του, οι οικονομικές δυσχέρειες και η ευαισθησία του επιβάρυναν την κατάσταση της υγείας του. Το 1917 διαγνώστηκε ότι πάσχει από φυματίωση. Το 1923 γνώρισε την Ντόρα Ντίμαντ και έζησε μαζί της στην Πράγα μέχρι την εισαγωγή του σε σανατόριο της Βιέννης. Πέθανε σε ηλικία 41 ετών το 1924.

Στη διάρκεια της ζωής του ο Κάφκα έγραφε διαρκώς στα γερμανικά, αλλά δημοσίευε ελάχιστα. Τα έργα του έμειναν ημιτελή. Οι μελετητές του υπολογίζουν ότι όσο ζούσε είδαν το φως της δημοσιότητας λιγότερες από 450 σελίδες, διηγήματα τυπωμένα κυρίως σε λογοτεχνικά περιοδικά.

Η Μεταμόρφωση γράφτηκε γύρω στα τέλη του 1912 και αποτελεί το μεγαλύτερο από τα διηγήματα που δημοσίευσε ο συγγραφέας όσο ζούσε. Πρωτοδημοσιεύτηκε τρία χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1915 στο περιοδικό Weisse Blätter της Βιέννης, ενώ αμέσως μετά ακολούθησε η πρώτη έντυπη έκδοση, τον Δεκέμβριο του 1915 στον οίκο Kurt Wolff.Ο συγγραφέας σε ένα σημείωμα στη διαθήκη του άφησε σαφή οδηγία στον στενό του φίλο Μαξ Μπροντ να καταστρέψει ό,τι υπήρχε σε ημερολόγια, χειρόγραφα, επιστολές, σημειώσεις κτλ. Ο φίλος του αγνόησε αυτές τις οδηγίες. Μετά τον θάνατο του συγγραφέα, σε επιμέλεια του Μαξ Μπροντ, εκδόθηκαν τα σημαντικότερα έργα του: Η δίκη (1925), Ο πύργος (1926), Αμερική (1927) και μια συλλογή διηγημάτων το 1931.

 

Δέσποινα Κανελλοπούλου (Μεταφραστής)