Επί Ανάσσης Βικτωρίας

Τα κείμενα της παρούσας έκδοσης παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση και συγκροτούν τον κύριο όγκο των δημοσιευμάτων που αφορούσαν την Κύπρο και τα οποία εμφανίστηκαν σε έγκριτα βικτωριανά περιοδικά την περίοδο μεταξύ του 1878 και 1891. Πρόκειται, δηλαδή, για τη βασική πηγή πληροφοριών των Βρετανών σε σχέση με τη νέα τους εδαφική κτήση, την Κύπρο. Τα δημοσιεύματα αποτυπώνουν περιγραφές του φυσικού περιβάλλοντος, της υπάρχουσας τότε υποδομής, της οικονομίας και της εσωτερικής οργάνωσης στις πόλεις του νησιού καθώς και στις αγροτικές κοινότητες. Οι περιγραφές συνοδεύονται συχνά από ταξιδιωτικές εντυπώσεις, ανθρωπολογικές παρατηρήσεις και υποκειμενι-κές κρίσεις των συντακτών των άρθρων, οι οποίοι ανήκαν στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της βρετανικής κοινωνίας. Η εικόνα της Κύπρου που παρουσιάζεται μέσα από τα 14 κείμενα του βιβλίου είναι σχετικά ομοιογενής. Όπως αναφέρει στον Πρόλογό του ο επιμελητής της έκδοσης Κυριάκος Δημητρίου, σε μία προσπάθεια να συνοψίσει τα χαρακτηριστικά της κυπριακής κοινωνίας όπως αυτά μεταφέρονται μέσα από τα κείμενα, πρόκειται για δι-φυλετική εικόνα (χριστιανοί ορθόδοξοι και μουσουλμάνοι). Ο πληθυσμός, περί τις διακόσιες χιλιάδες, στην πλειονότητά του ασχολείται με αγροτικές εργασίες και ζει στα όρια της φτώχειας. Για την οικονομική καχεξία ευθύνεται -σύμφωνα με τους Βρετανούς κειμενογράφους- η μακρόχρονη κακοδιοίκηση των Οθωμανών, ενώ το νησί μαστίζεται από την εξάπλωση λοιμώξεων, όπως η μαλάρια, ο τυφοειδής πυρετός και η λέπρα. Ταυτόχρονα υπάρχει πλήρης απουσία πολιτιστικών δρώμενων, ενώ για τους βικτωριανούς επισκέπτες η ιδέα του μέσου Κύπριου για την πολιτική χαρακτηρίζεται πρωτόγονη. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται ελληνικό και ξενόγλωσσο ευρετήριο όρων καθώς και πίνακες της εποχής.

Κυριάκος Δημητρίου (Επιμέλεια)