Η θύελλα

Η «Θύελλα» είναι ένα ρομαντικό δράμα που ξεκινά με ένα άσχημο συμβάν και καταλήγει σε ένα αίσιο τέλος, προσφέροντας στον αναγνώστη (θεατή) την κάθαρση. […] Το έργο αρχίζει με μία άγρια τρικυμία, την οποία προκαλεί ο Πρόσπερο που ζει σε ένα παράξενο νησί με την κόρη του Μιράντα. Ο Πρόσπερο, Δούκας του Μιλάνου, κατέληξε εξόριστος σ’ αυτό το νησί εξαιτίας του σφετεριστή αδελφού του. Το νησί είναι ένας μικρόκοσμος της ανθρώπινης κοινωνίας. Εδώ βρίσκουμε βασικές κοινωνικές σχέσεις, όπως εκείνες του ηγέτη και των υπηκόων του, του πατέρα και του παιδιού του, του αφέντη και των δούλων του, καθώς επίσης τη μυστηριώδη διαπλοκή του πραγματικού με το φανταστικό. Ο έκπτωτος άρχοντας Πρόσπερο γίνεται πάλι αφέντης. Αυτό που του στοιχίζει το θρόνο είναι το πάθος του για τη γνώση γενικότερα και ειδικότερα, για την απόκρυφη, μυστική και εσωτερική γνώση. Αλλά αυτό το ίδιο πάθος τον κάνει κυρίαρχο της φύσης και αφέντη του καλού πνεύματος Άριελ. Με τη βοήθεια του Άριελ «σκηνοθετεί» την αρχική τρικυμία (πρόκειται όμως για «θύελλα», καθώς ξεσηκώνει στη συνέχεια και τη στεριά και τον αέρα και το πύρινο ακόμα στοιχείο), φέρνοντας έτσι τους εχθρούς του στο μαγικό του νησί. […] Η θεματική της συγχώρεσης παρουσιάζεται ως ύψιστο αγαθό και ως ηθικό δίδαγμα ολόκληρου του δράματος. Η αξία της προκύπτει από το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Αναφύεται στο πρόσωπο του Πρόσπερο, τη στιγμή που έχει όλους τους εχθρούς του στο χέρι και τη στιγμή που όλοι προσμένουμε την απότιση της δικαιοσύνης, τότε η συγχωρητική σταση ανατρέπει όλη την ιστορία, τα μέρη της οποίας πλέον λειτουργούν ως αναβαθμοί για τη φανέρωση ενός παραδοξολογικού και ανώτερου ήθους. […] Όπως ο Πρόσπερο αποκηρύσσει την υψηλή του Τέχνη, έτσι και ο Σαίξπηρ, σε μια ύστατη πράξη δημόσιας απολογητικής, δηλώνει την απόσυρσή του από τη θεατρική συγγραφή. Αλλά η σαγήνη του είχε ήδη κατακτήσει τα ακροατήρια όλων των εποχών.

William Shakespeare (Συγγραφέας)

1564. Γεννιέται ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. 1582. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ παντρεύεται την Ανν Χάθαγουεη. 1592. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Ερρίκος ο Στ΄” (1,2,3), “Ριχάρδος ο Γ΄” και “Τίτος Ανδρόνικος”. 1593. Δημοσιεύεται το ποίημα “Αφροδίτη και Άδωνις” του Σαίξπηρ. Πρώτη παρασταση (;) των έργων “Το ημέρωμα της Στρίγγλας”, “Η κωμωδία των παρεξηγήσεων”, “Οι δύο άρχοντες από τη Βερόνα” και “Αγάπης αγώνας άγονος”. 1594. Δημοσίευεται το ποίημα του Σαίξπηρ “Ο βιασμός της Λουκρητίας”. Πρώτη παράσταση (;) του έργου “Ρωμαίος και Ιουλιέτα”. “Ο Βασιλιάς Ληρ” καταχωρίζεται στο μητρώο των βιβλιοπωλών. Ο Φίλιπ Χένσλοου αναφέρει στο ημερολόγιο του το ανέβασμα των έργων “Τίτος Ανδρόνικος” και “Το ημέρωμα της Στρίγγλας”. 1595. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται μεταξύ των ηθοποιών που έδωσαν παραστάσεις στη βασίλισσα και πληρώνεται 20 λίρες. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας” και “Ριχάρδος ο Β΄”. 1596. Χορηγείται θυρεός στον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Πρώτη παράσταση (;) του “Βασιλιά Ιωάννη” και του “Εμπόρου της Βενετίας”. 1597. Πρώτη παράσταση (;) του έργου “Ερρίκος Δ΄”. 1598. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ καταγράφεται ως φοροφυγάς. Πρώτη παράσταση των έργων “Ερρίκος ο Στ΄” (2) και “Πολύ κακό για το τίποτα”. 1599. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται ως μέτοχος του οικοπέδου του θεάτρου “Σφαίρα” και οφειλέτης φόρων. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Ερρίκος ο Ε΄”, “Όπως σας αρέσει” και “Ιούλιος Καίσαρας”. 1600. Αναφέρεται ότι ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ οφείλει 13 σελίνια και 4 πένες φόρο στο Σάσεξ. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ” και “Τρωίλος και Χρυσηίδα”. 1601. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Όπως σας αρέσει” και “Άμλετ”. 1602. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αγοράζει 107 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στο Παλιό Στράτφορντ και ένα σπίτι στο Τσάπελ Λέην. Πρώτη παράσταση (;) του έργου “Δωδέκατη νύχτα”. 1603. Τελευταία συμμετοχή του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ ως ηθοποιού στο θέατρο. Το “Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας” παίζεται στο Χάμπτον Κορτ. 1604. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αναφέρεται στην έκθεση του “Master of the Great Wardrobe” (Υπεύθυνος του Βασιλικού Βεστιαρίου) ως παριστάμενος με το θίασο οι “Άνθρωποι του Βασιλιά” στον εορτασμό της στέψης του βασιλιά Ιακώβου Α΄. Παρουσιάζεται στο Ουάιτχολ το έργο “Οθέλλος”. Παρουσιάζονται στην Αυλή τα έργα “Εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ”. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Τέλος καλό, όλα καλά” και “Οθέλλος”. 1605. Παρουσιάζονται στην Αυλή τα έργα “Αγάπης αγώνας άγονος” και “Ερρίκος ο Ε΄” στις 7 Ιανουαρίου και ο “Έμπορος της Βενετίας” στις 10 και 12 Φεβρουαρίου. 1606. Γεννιέται ο θεατρικός συγγραφέας Ουίλλιαμ Ντάβεναντ, που ισχυριζόταν πως ήταν νόθος γιός του Σαίξπηρ. Παίζεται ο “Βασιλιάς Ληρ” στο Ουάιτχολ. Πρώτη παράσταση (;) των έργων “Μάκμπεθ” και “Βασιλιάς Ληρ”. 1607. Πρώτη παράσταση (;) των έργων του Σαίξπηρ “Αντώνιος και Κλεοπάτρα”, “Κοριολανός” και “Τίμων ο Αθηναίος”. 1611. Πρώτη παράσταση (;) των έργων του Σαίξπηρ “Το χειμωνιάτικο παραμύθι” και “Τρικυμία”. 1613. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αγοράζει σπίτι στην περιοχή Μπλακφράϊαρς. Πρώτη παράσταση (;) του έργου “Ερρίκος ο Η΄”. 1615. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αντιδικεί με τον Μάθιου Μπέικον για την ιδιοκτησία του θεάτρου “Μπλακφράϊαρς”. 1616. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ υπογράφει τη διαθήκη του στις 25 Μαρτίου. Θάνατος και ταφή στις 25 Απριλίου.

 

Αθανάσιος Δημ. Οικονόμου (Μεταφραστής)

Ο Αθανάσιος Δημ. Οικονόμου γεννήθηκε το 1959 στην Αθήνα. Σπούδασε ψυχολογία και κοινωνικές επιστήμες στο Κολλέγιο Deree και αγγλική φιλολογία και επιστήμες του ανθρώπου στο ΕΚΠΑ. Είναι συγγραφέας και μεταφραστής. Για τις μεταφράσεις του και τα ποιητικά του έργα έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ και τις εκδόσεις ΑΠΑΡΣΙΣ επί σειρά ετών. Έχει επιμεληθεί πληθώρα βιβλίων (φιλοσοφικών, θεολογικών, ιστορικών, λογοτεχνικών κ.α.). Έχει ασχοληθεί επίσης με τη λογοτεχνική κριτική και τις βιβλιοκρισίες. Έργα του ιδίου στις εκδόσεις Αρμός: Rainer Maria Rilke. Το Βιβλίο των Ωρών (Ωρολόγιον) [Das Stunden-Buch], Αρμός, Αθήνα 2021. (Μετάφραση–Σημειώσεις).

(Πηγή: “Εκδόσεις Αρμός”, 2023)