Νίκος Καζαντζάκης, ο γιος της ανησυχίας

Σε κάθε περίπτωση, ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας λογοτέχνης, για τον οποίο η πνευματική υπόθεση αποτελεί την πρωταρχική αιτία της παρουσίας του, που δε θέλει να είναι απλή περίπτωση τεχνικής δεξιότητας, έστω και ακραίας. Και πώς θα μπορούσε να φαντασθεί κανείς, ότι για το εκλεκτό, το ανήσυχο αυτό πνεύμα η ουσία μπορεί να υπερκαλυφθεί από τη μορφή;

Πέτρος Σ. Σπανδωνίδης (Συγγραφέας)

Ο Πέτρος Σ. Σπανδωνίδης γεννήθηκε στη Ρουμανία το 1890 από Έλληνες γονείς, καταγόμενους από το Μελένικο της Μακεδονίας. Το 1905 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Θεσσαλονίκη και γρήγορα στρατεύτηκε στην πνευματική ζωή της πόλης. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κριτικά μελετήματα άρχισε να δημοσιεύει σ’ εφημερίδες και περιοδικά από το 1926. Υπήρξε από τους ιδρυτές του περιοδικού “Μακεδονικές Ημέρες” (1932-1939). Καταπιάστηκε με δημιουργικό πάθος με την αισθητική της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πολλές είναι οι μελέτες και οι κριτικές του για νεοέλληνες δημιουργούς. Η μελέτη του: “Νίκος Καζαντζάκης, ο γιος της ανησυχίας” (1960) τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο. Άλλα έργα του είναι: “Βυθός και επιφάνεια” (δράμα), 1932, “Αβέβαια πράγματα” (διηγήματα), 1933, καθώς και οι μελέτες: “Εισαγωγή στην αρχαία ελληνική τραγωδία”, 1935, “Επιστήμη και λογοτεχνική κριτική”, 1947, “Διονύσιος Σολωμός”, 1947, “Τι είναι η λογοτεχνία”, 1947, “Το κλέφτικο τραγούδι και η αρχαϊκή τέχνη”, 1952, “Πρόλογος στις ‘Βάκχες’ του Ευριπίδη”, 1954, “Πρόλογος στις ‘Τρωάδες’ του Ευριπίδη”, 1954, “Η νεώτερη ποίηση στην Ελλάδα”, 1955, “Μορφές αγωνίας”, 1958, “Το θέμα της κριτικής”, 1959, “Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο θεατής της γης”, 1960, “Η μάχη για την ουσία”, 1962, “Η ελληνικότητα”, 1962, “Κωνστ. Χρηστομάνος ή όνειρο και αγωνία”, 1962, “Ανθρωπισμός και τεχνική”, 1963, “Η τραγωδία και το αίσθημα του τραγικού”, 1963, κ.ά.
Ακόμα ασχολήθηκε με τα ακριτικά ποιήματα και με το κλέφτικο τραγούδι.
Η κριτική για τον Σπανδωνίδη αποτελούσε αληθινό πάθος ζωής. Πλατιά η εποπτεία του. Ισχυρή η διεισδυτικότητα και η ερευνητική του ικανότητα. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1964.