Τα λάθη των μαθητών και ο ρόλος τους στη διαδικασία της μάθησης

Οι λανθασμένες απαντήσεις των μαθητών είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο στη μαθησιακή διδασκαλία. Στη σύγχρονη Διδακτική, η αποτυχία περιγράφεται ως “ένδειξη μιας αντίφασης” και τα λάθη των μαθητών δεν θεωρούνται παθολογικές καταστάσεις, αλλά θετικές προϋποθέσεις για τη λύση ενός προβλήματος. Από αυτήν την άποψη, το λάθος είναι ο μηχανισμός που παρακινεί το μαθητή σε δράση και τον οδηγεί από το λανθασμένο μοντέλο, που χρησιμοποίησε για τη λύση ενός προβλήματος, σε ένα άλλο που σχετίζεται περισσότερο με το πρόβλημα, ή στη σωστότερη χρήση του μοντέλου, που ανταποκρίνεται μεν στο πρόβλημα, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε σωστά. Ο ρόλος του λάθους μέσα απ’ αυτήν την οπτική γωνία συνδέεται με την έννοια του “επιστημολογικού εμποδίου”. Τη στιγμή, δηλαδή, που το λάθος βοηθάει να εκδηλωθεί ένα συγκεκριμένο εμπόδιο στο σύστημα των γνώσεων του μαθητή, εμφανίζεται μια διαδικασία συγκρίσιμη με την ιστορική διαδικασία ανάπτυξης της επιστημονικής σκέψης. Στη μελέτη αυτή αντικείμενο διερεύνησης αποτελεί η σημασία και ο ρόλος του λάθους στη διαδικασία της μάθησης. Για τον σκοπό αυτόν επιχειρείται, στα πλαίσια της εννοιολογικής προσέγγισης του λάθους, μια αναφορά στις κατηγορίες των λαθών και τα αίτια που τα προκαλούν. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η φιλοσοφική, ψυχολογική και παιδαγωγική θεώρηση του λάθους, για να γίνει κατανοητό πώς τα λάθη των μαθητών μπορούν να γίνουν στα χέρια του εκπαιδευτικού ένα παιδαγωγικό και διδακτικό εργαλείο.